Andvari - 01.06.1966, Blaðsíða 128

126
HELGI HARALDSSON
ANDVAIU
saga. — Ég nennti ekki að tala á þessu
sauðaþingi, og hálflangaði mig þó til þess,
ef vera mætti að ærnar skildu mig. Þá stóð
döfullinn hinum megin Flosagjár. Hann
hóf upp mikið bjarg og varpaði því í hyl-
dýpið, lagði svo við hlustirnar að heyra
bjargið sökkva. „Dýpra og dýpra“, sagði
andskotinn. „Það kemur ekki upp aftur
að eilífu."
Þá hefur maður það, hvar Jónas Hall-
grímsson telur Lögberg vera fyrir meira
en 120 árum. Þá var það haft fyrir nátt-
haga frá Þingvöllum og lengi síðar, og
sér þess enn merki.
Þá munu margir kannast við þessar
hendingar Jónasar:
— — Lyngið á Lögbergi helga
blánar af berjum hvert ár
bömum og hröfnum að leik.
Kunnugir segja mér, að enn sé mikið
af berjum á hraunrimanum milli gjánna.
Það getur verið, að krummi tylli sér á
fánastöngina á Lögbergi hinu nýja, en
ber finnur hann þar ekki.
Ef mönnum finnst þetta of gamalt til
þess að mark sé itakandi á því, er bezt að
heyra, hvað sá merki maður, Finnur á
Kjörseyri, segir um þetta efni fyrir 50 ár-
um. Finnur var alinn upp í Laugardal og
gagnkunnugur á Þingvöllum. Hann skrif-
ar í Skírni, 88. árgang, meðal annars
þetta:
„I bókinni Gullökl íslendinga segir svo:
„Hinn forni alþingisstaður mun í augum
flestra íslendinga vera eins og nokkurs
konar vígður reitur, því að svo má að orði
kveða, að þar sé hvert einasta fótmál
helgað af endurminningum liðinna alda.
Þó er einn staður á Þingvöllum, sem hef-
ur fengið á sig alveg sérstakan helgiblæ í
meðvitund þjóðarinnar. Það er Lögberg."
Dr. Guðbrandur Vigfússon mun fyrst-
ur hafa haldið því fram, að Lögberg hefði
verið á eystri barmi Almannagjár, norður
frá Snorrabúð. Sigurður fomfræðingur
Vigfússon, bróðir Guðbrandar, rannsakaði
svo nákvæmlega alla staðhætti og aðstæð-
ur og hélt því síðan eindregið fram, að
Lögberg væri þar, sem það hefði alltaf
verið talið vera, á milli Nikulásargjár og
Flosagjár norður af Þingvallatúni. Það,
að gamla Lögberg hefur verið nokkuð af-
skekkt og umgirt á allar hliðar nema við
innganginn, má hiklaust telja hafa verið
mikinn kost.
Ef fornmenn hafa álitið Lögberg helg-
an stað um þingtímann, í líkingu við það,
sem Þórólfur mostraskegg skoðaði Þórs-
nes, þá hlaut þessi staður af öllum stöð-
um á Þingvöllum að vera hinn hentug-
asti, og þegar Grímur geitskór komst að
þeirri niðurstöðu, að Þingvöllur væri bezt
valinn staður fyrir alþjóðarþing á íslandi,
er ekki ólíklegt, að er hann skoðaði Lög-
berg, sem náttúran hafði víggirt, hafi lík
hugsun flogið í huga hans og Jónasar
Hallgrímssonar síðar, er hann kvað:
Svo er treyst með ógn og afli
alþjóð minni belgað bjarg — — —.
Hversu hægt hafi verið að verja Lög-
berg aðsókn manna má marka á því, að
þegar dómur var þar settur, er Hrafnkell
freysgoði var dæmdur, komst hann hvergi
nærri og gat ekki heyrt, hvað talað var á
Lögbergi.
Hefði Lögberg verið í miðjum búða-
kransinum, þá gæti ekki hjá því farið, að
þar hefði verið illa vært fyrir svælu og
reyk, þegar veðri var svo háttað, að reyk-
inn frá eldstæðunum legði á staðinn.
Ekki er heldur sennilegt, að svo vitur
maður og hagsýnn sem Snorri goði er
sagður hafa verið, setti ekki búð sína
heldur lengra frá Lögbergi en 18—20
metra, þar sem hann gat búizt við átroðn-
ingi og ónæði mikinn hluta dags.
Það er ekki heldur vel skiljanlegt, að