Andvari

Árgangur

Andvari - 01.06.1966, Blaðsíða 115

Andvari - 01.06.1966, Blaðsíða 115
ANDVARI SNEMMA BEYGIST KRÓKURINN . . . 113 svo raunar alla ævi, að utanaSkomandi áhrif, svo sem gleði, sorg eða lestur stór- brotinna bókmenntaverka orkuðu sterkt á þennan andans jöfur og komu því róti á sálarlíf hans, að fram spruttu sum feg- urstu og stórbrotnustu ljóð hans. Um bernsku sína og bræður farast Matthíasi svo orð m. a. í sjálfsævisög- unni: „Við vorum lengst af saman þrir bræð- urnir, binir elztu sem lifðu: Eggert, Magnús og ég. Næstur okkur var Ari; bann ólst upp á Kollabúðum, næsta bæ, og var þó oftlega með okkur. Hinir, Einar, Sæmundur og Samúel, voru yngri. Þeir elztu tveir, og svo Ari, voru töluvert fljótari á légg og lagaðri til vinnu en ég, en helzt til snemma var þeim of mikiÖ ætlað, eftir kröftum, og mun það hafa kippt þroska og fjöri úr hinum elzta að minnsta kosti. Um okkur alla fjóra var snemma sagt, að við værum næmir og liðlegir og efni í skáld." Urn fyrstu tilraun þeirra bræðra til vísnagerðar farast honum svo orð: „Því miður magnaðist snemma hjá okkur óstýrilætið, ekki sízt leiÖangrar okkar og einfarir út um holt og heiðar, um fjörur, fjall og skóga.--------------- Aldrei heyrði ég þess út í frá getið, að við þættum ódælli en önnur börn, en hitt sögðu okkur karlar og konur í ná- grenninu, og það oft óbeðið, að við værum tilvaldir piltar og meir en vel af guði gerðir. En að við værum í sannleika heldur ódælir, dettur mér ekki í hug að neita og gæti ég sannað það með nægum dæmum, ef mér virtist það miklu skipta. Til dæmis um léttúð okkar er okkar fyrsta baga, er svo hljóðar: Týndum gjörð — brutum stein — stefndum upp að „Steini" —- strukum upp í dal. Átti stakan að telja upp afrek dagsins: aÖ við týndum reiðgjörð og brut- um hverfistein o. s. frv.“ Ekki er hægt að segja, að þessi fyrsta baga þeirra bræðra, sem Matthías hefur eflaust átt einhvern þátt í, gefi mikil fyrir- heit um þau stórvirki, er hann síÖar átti eftir að inna af höndum á sviði bókmennt- anna. En „villimannalíf" ungu drengj- anna frá Skógum hefur eflaust haft sína góðu kosti, enda segir Matthías: „Aldrei námum við mcira á fám misserum en þá, og aldrei fundum við fróðari og betri fósturmóður en hina heilögu, máttugu mannkynsmóður, Náttúruna." ■— í þess- um máttuga skóla náttúrunnar hafa þau frjókorn sennilega fest rætur í næmri barnssál, er síÖar áttu eftir að bera mest- an og fegurstan ávöxt í stórbrotnustu ættjarÖarkvæÖum þjóðskáldsins frá Skóg- um í Þorskafirði. XI Laust eftir miðja 19. öld var fátækur, föðurlaus drengur að hrekjast úr einni vist í aðra meðal vandalausra norður í Axarfirði. Lífskjör hans voru, eins og annarra fátækra barna á þeim tímum, þrotlaust strit fyrir brýnustu lífsnauð- synjum, enginn möguleiki virtist til skóla- göngu og þeirrar menntunar, sem hug- urinn stóð helzt til. Framtíðin virtist ekki fela í sér önnur fyrirheit en vinnu- mennsku hjá misjöfnum húsbændum næstu árin, eða þar til við tæki búhokur hans sjálfs á einhverju afdalakoti. En ein var sú gáfa, sem þessum unga, umkomu- lausa dreng var gefin í ríkum mæli. Það var skáldgáfan. Sú náðargáfa átti síðar eftir að vekja athygli ýmissa mætra manna á honum og greiða götu hans til auk- innar menntunar og frekari frama. Drengur sá, sem hér um ræðir, hét Kristján Jónsson, síðar kunnastur undir nafninu Kristján Fjallaskáld, því að á Hólsfjöllum dvaldist hann um árabil, áður en hann fór suður í skóla, 1863. Kristján var mjög bráðþroska og hefur 8
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.