Andvari - 01.06.1966, Page 111

ANDVARI
SNEMMA BEYGIST KRÓKURINN .. .
109
Sturlusonar, er hann skráði sögu hans.
En það er öðru nær en sagnaritarinn lyti
að slíkum hégóma. Hinn merki sagnarit-
ari er undarlega íáorður um uppvöxt og
þroskaferil Snorra í Odda og menntun
hans þar, á því mikla höfuðbóli og
menntasetri, getur þess aðeins stuttlega,
að Snorri hafi farið þangað þre-
vetur í fóstur til Jóns Loftssonar og
verið nítján vetra, er fóstri hans andaðist
1197. Eftir það hafi hann verið þar um
hríð með Sæmundi syni Jóns, sem tók við
Oddastað eftir lát föður síns. Síðan er
sagt frá giftingu Snorra og Herdísar
Bersadóttur frá Borg, talin börn þeirra
tvö, svo og börn þau, er Snorri átti með
öðrum konum. Að öðru leyti snýst mest-
öll frásögnin í þessum þætti Sturlungu,
þar sem Snorra er getið, um veraldar-
vafstur hans og auðsöfnun, deilur hans
við ýmsa innlenda höfðingja og ferðir
hans á fund Noregskonungs og Skúla
jarls. Aðeins á tveimur stöðum í sögunni
er að því vikið með örfáum orðum, að
þessi mikli ritsnillingur og skáld hafi
fengizt við bókmenntastörf. — Fyrri frá-
sögnin er á þá lund, að Snorri var staddur
í Noregi árið 1220 og hafði þá dvalizt
þar tvo vetur. Vann hann þá það afrek
að afstýra herför til íslands. Voru Norð-
menn um þær mundir mjög reiðir íslend-
ingum, einkum Oddaverjum, og hugðust
senda herlið til íslands um sumarið.
„Váru til ráðin skip ok menn, hverir
fara skyldi,“ segir sagan. Löttu flestir
hinir vitrari menn ferðarinnar og mest
Snorri. „Ok kallaði þat ráð at gera sér
at vinum ina beztu menn á Islandi og
kallaðist skjótt mega svá koma sínum orð-
um, at mönnum myndi sýnast at snúast
til hlýðni við 'Nóregshöfðingja."
Varð það að ráði, að Snorri var sendur
til Islands til þess að telja helztu höfð-
ingja landsins á að snúast til hlýðni við
Hákon konung og Skúla jarl. Höfðu þeir
höfðingjar áður gert Snorra skutilsvein
sinn og lendan mann. Síðan segir í Sturl-
ungu orðrétt:
„Snorri varð heldr síðbúinn ok fekk
harða útivist, lét tré sitt fyrir Austfjörð-
um ok tók Vestmannaeyjar. Jarlinn hafði
gefit honum skipit, þat er hann fór á,
ok fimmtán stórgjafir. Snorri hafði ort
um jarl tvau kvæði. Alhend váru klofa-
stef í drápunni.
I larðmúlaðr vas Skúli
rambliks framast miklu
gnaphjarls skapaðr jarla.
Merking stefsins er:
Skúli, hinn örláti maður, var skapaður
miklu fremstur jarla.
Þá er Snorri um fertugt, er hann yrkir
þessa dýrkveðnu drápu um Skúla hertoga.
Vafalaust hefur þetta ekki verið frum-
smíð hans á vettvangi orðsins listar. Hann
hefur þá verið orðinn víðfrægt skáld
og fullmótaður listamaður.
Seinna í Sturlungu stendur svo þessi
fáorða, en athyglisverða frásögn:
„Þetta sumar (þ. e. 1230) var kyrrt ok
friðr góðr á íslandi. Lítil þingreið.
Snorri reið eigi til þings, (hann var
þá lögsögumaður) en lét Styrmi prest inn
fróða ríða til þings með lögsögn. Nú tók
at batna með þeim Snorra og Sturlu
(Sighvatssyni), ok var Sturla löngum þá
í Reykjaholti ok lagði mikinn hug á at
láta rita sögubækr eftir bókum þeim, er
Snorri setti saman.“
Þetta er allt og sumt, sem Sturlunga
hefur að segja um ritstörf Snorra. Bækur
þær, sem við er átt, eru sennilega Heims-
kringla og ef til vill Edda og Egils saga.
Meira fá lesendur Sturlungu ekki að vita
um bókmenntastörf skáldbóndans í Reyk-
holti.