Andvari - 01.06.1966, Blaðsíða 79

ANDVAM
BLÓÐ OG JÁRN FYRIR EINNI ÖLD
77
MeSan þjóSríki voru stofnuS á Spáni,
Ffakklandi og Englandi, og upphófst
sterkt miSlægt stjórnarvald var allt á
ringulreiS í hinu þýzka keisaradæmi, inn-
an þess myndast nokkur ríki, sem eru all-
öflug, en samþýzk stjórn er engin og
þýzka þjóSin verSur tvístruS og sundruS
aS lúta furstaveldi, sem var víSast hvar
jafn auvirSilegt í siSferSilegum sem póli-
tískum efnum. Aldrei hefur gáfuS menn-
ingarþjóS orSiS aS lúta aS slíkum vesal-
dómi og stjórnvörzlu þýzkra fursta, manna
sem voru reiSubúnir til aS selja sig hverj-
um þeim erlendum þjóShöfSingja, er
bezt bauS, og seldu þegna sína úr landi
til herþjónustú þegar þeim var fjár vant.
Sennilega er þaS mesti harmleikur
þýzkrar sögu, aS þjóSinni tókst ekki af
sjálfsdáSum aS hrinda af sér oki þessara
smáfursta, sem stjórnuSu henni allir af
guSs náS. ÞaS þurfti byltingu tápmikillar
grannþjóSar til þess aS moka flórinn í
Agíasarfjósi Hins heilaga rómverska rík-
is þýzkrar þjóSar. Napóleon mikli, sonur
frönsku byltingarinnar, sópaSi burt öllum
smáfurstum vestan Rínarfljóts, en gaf
þeim kost á aS bæta sér upp skaSann meS
löndum austan fljótsins. í þessum aSgerS-
um hurfu 112 svokölluS sjálfstæS þýzk
ríki af yfirborSi jarSar. Þeir þýzkir furstar
austan Rínar, sem fengiS höfSu lönd og
ríki úr þrotabúinu flöSruSu upp um
Napóleon eins og soltnir rakkar, sögSu
sig úr lögum viS keisararíkiS og gerSu
meS sér bandalag undir vernd Napóleons.
Þá voru dagar Hins heilaga rómverska
ríkis þýzkrar þjóSar taldir og hinn 6.
ágúst 1806 afsalaSi Franz af Habsborg
sér hinum forna keisaratitli, en kallaSi
sig austurrískan keisara erfSalanda sinna.
Og var þá lokiS langri og dapurlegri sögu
elzta tignartitils í Evrópu.
Hinn 14. október sama ár gerSust þau
tíSindi, aS Napóleon Frakkakeisari molaSi
prússneska herinn mélinu smærra í orr-
ustunni viS Jena. Og þá komum viS aS því
landi, sem finnst ekki lengur á landabréf-
um, Prússlandi.
Um þaS leyti er vestræn keisaratign
upphófst var meginland Evrópu austan
Saxelfar aS mestu byggt slafneskum ætt-
flokkum. En þegar á tíundu öld hefja
ÞjóSverjar sókn í austurátt, inn í hinn
víSa heim Slafanna. Þessi germanska
sókn í austurveg tók margar aldir og allar
stéttir hins þýzka miSaldaþjóSfélags slóg-
ust í förina: riddarar, klerkar, kaupmenn
og bændur. Á nýlendujörS í heirni Slafa
varS til þaS ríki, sem bar nafniS Prúss-
land.
Upprunalega var héraSiS milli Vislu-
fljóts og Memel eitt kallaS Prússland.
NafniS er dregiS af litháiskum þjóSflokki,
er kölluSust Pruzzi. Um aldamótin 1200
hafSi veriS stofnuS riddararegla í Pales-
tínu, er síSan bar nafniS Þýzku riddar-
arnir. Þeir klæddust hvítum skikkjum
meS svörtum krossi. ÁriS 1229 hafSi regl-
an flutzt til Þýzkalands og var hún
þá kvödd til krossferSa gegn Prússum
handan Vislufljóts. Stórmeistari reglunn-
ar, Hermann af Salza, varS viS þessari
kvaSningu, Póllandshertogi hét henni aS
gjöf öllum þeim löndum, er hún fengi lagt
undir sig í sveitum hinna heiSnu Prússa.
Þýzku riddararnir skipuSu sér undir léns-
veldi páfans og þágu þau lönd, sem þeir
unnu aS léni af staSgengli heilags Péturs,
hann var nógu fjarlægur lénsherra til þess
aS þeir gætu fariS sínu fram aS vild sinni.
Hinir heiSnu Prússar voru harSir í horn
aS taka, gerSu hverja uppreisnina á fætur
annarri gegn hinum nýju aSkomumönn-
um og herrum, en uppreisnirnar voru
bældar niSur meS miskunnarlausri hörku.
Þýzku riddararnir drápu einfaldlega obb-
ann af þeim innfæddu, teygSu til sín
þýzka landnema, bændur og kaupmenn,
og brátt var héraSiS orSiS alþýzkt. Sjálfir
urSu þýzku riddararnir aSsjálir kaupa-
héSnar, landstjórn þeirra markaSist af