Vikan - 05.12.1968, Blaðsíða 81

Akureyri. Um veturinn leigði heima
h|á okkur maður, sem heitir Stefón
Bjarman. Ég held hann hafi þá ver-
ið að þýða síðara bindið af Þrúg-
um reiðinnar.
Stefán Bjarman er ákaflega mik-
ill persónuleiki. Og hann hafði svo
mikil áhrif á mig, að ég held ég
hafi meira að segja reynt að ganga
eins og hann á tímabili. Hann talar
afar gott og fallegt mól, og hann
talar með stíl. Hann kom oft og
spjallaði við okkur, en það var ekki
nóg, heldur voru Þrúgur reiðinnar
fyrsta bókin, sem ég las þannig, að
ég skildi stíl. Og það var fyrir það,
að ég hafði heyrt Stefán Bjarman
tala. Og þegar maður hefur heyrt
mann tala, les síðan það sem hann
skrifar, hefur jafnvel heyrt skýring-
ar hans á því, af hverju hann þýði
þetta svona, heyrt hann segja frá
leit hans að orðum, þá opnast allt
í einu fyrir manni, hvers konar
hlutir þetta eru. Ég vil halda því
fram, að hafi ég orðið fyrir áhrif-
um einhvers staðar að, og hafi eitt-
hvað hjálpað mér, annað en þær
kenningar sem ég hef gert mér —
en gerði mér síðar meir þó — um
hvernig okkur bæri að halda áfram
þeirri ritarfleifð, sem við eigum hér
á íslandi, þá voru það Stefán
Bjarman og Þrúgur reiðinnar, sem
bókstaflega menntuðu mig til að
skrifa. Það var mikil hraðmenntun,
aðeins vetrarpartur, en þetta hefur
haft mest áhrif á minn ritferil.
Þetta er maður, sem situr þarna og
þýðir bækur, en það eru svo mikil
vöndugheit í því, að maður getur
ekki verið óekta eftir að hafa
kynnzt honum. Manni finnst hann
standa á bak við mann og hlæja,
ef maður er ekki ekta.
Annars er þetta eftirtektarvert
með persónulegan stíl. Það er eins
og hann nái sér ekki, fyrr en höf-
undurinn er kominn á miðjan ald-
ur. Tökum til dæmis Hamsun. (
fyrstu bókum hans er þetta enginn
afslappaður stdl. Þetta er Hamsun,
mikið rétt, en það er ekki fyrr en
hann kemur undir fimmtugt, sem
stíllinn er orðinn fastmótaður, og
karlinn fer á kostum. Það er eins
og þetta styrkist.
Við getum líka minnzt nánar á
þessa arfleifð okkar íslendinga, sem
ég hef stundum verið að tala um,
þótt enginn hlusti á mig. Við verð-
um að halda henni við. Hún er svo
sérstæð. Sjáum til dæmis íslend-
ingasögurnar. Þær eru margar
hverjar skrifaðar algerlega á nú-
tímalegan hátt. Ég get vel ímynd-
að mér, að á einhverjum tíma hafi
einhverjum þótt þetta firnavondar
bækur. En í dag getur maður les-
ið þær, og þær eru stórkostlegar.
Það er ekki hægt að fara fram úr
þeim í háþróuðustu, tillærðustu
brögðum í frásögn. Maður þykist
vera kominn með einhver djöfull
snjöll brögð, svona geti maður sagt
þetta, svo það fái ótal víddir. Svo
grípur maður kannski niður I Sturl-
ungu,í Apavatnsför, þegör Sturla
er að hugsa um að drepa Gissur.
Allt í einu stanzar maður við, að
LÖFTNETSEFNI
Sjónvarpsloftnet
Útvarpsloftnet
kerfi f. fjölbýlishús
(allar rásir)
(radíótoppar — gluggaloftnet)
(útvarp & sjónvarp)
kapall, tenglar
og annar
tengibúnaður
í úrvali.
HEILDSALA &
SMÁSALA
-p RAFIÐJAN
=f»l~) VESTURGÖTU 11
reykjavík
SÍMI 19294
H.F.

Höfum einnig fyrirliggjandi allt efni til:
HITA-, VATNS- og SKOLLAGNA.
ísleifiir Jðnsson hl.
BYGGINGAVÖRUVERZLUN — BOLHOLTI 4
SÍMAR: 3 69 20 — 3 69 21
L_____________________________________
VIKAN-JÓLABLAÐ 81