Vikan - 05.12.1968, Blaðsíða 13

HWWíiWWmWWWWÍíWWWÍWWÍWWiWTOWWWííWWWíWWWWWWWWWÍ
4
«■
'3-
4
«■
x!-
iBRtt ifiiæ
DÍJ
I
oU
B
3ol t káetunnt
TEIKNING BALTASAR
Við höfðum fiskað alveg fram að jólum, og það var ekki fyrr en
á Þorláksdag, að við gátum lagt af stað heimleiðis. Fiskimiðin lágu
langt til hafs, en í slíkum óskabyr var nú ekki mikill vandi að renna
fram úr póstbátnum og ná landi á rúmu dægri.
Snemma um morguninn stefndi Lófótbáturinn okkar til lands — full-
ur af fiski og lifur — fyrir fullum seglum. Hinir langvarandi stormar
höfðu komið róti á hafið, svo að það líktist stóru landflæmi alsettu
vaggandi fjöllum. En hvað litli báturinn varð hjálparvana milli þess-
ara risavöxnu aldna! Aðra stundina hófst hann á loft, hina stundina
stakkst hann á nefið ofan í dimmt djúpið af svo mikilli ferð, að
seglin slettust utan um mastrið, þegar vindinn tók úr þeim. Svo hófst
báturinn upp á næstu bylgju og sjórinn fossar inn fyrir borðstokkinn.
Og þá verður hver og einn að halda sér dauðahaldi til þess að skol-
ast ekki fyrir borð. Það þýtur í rá og reiða og báturinn nötrar. Bát-
urinn fer smátt og smátt að lyftast upp á næstu öldu, sem fleytir
honum lengra áleiðis. Nú er hann kominn upp á bylgjutoppinn. En
hvað hér er bjart og sjóndeildarhringurinn viður! Sjórinn freyðir um
kinnungana og allt er í einu roki. — Lengra burtu sér á faldinn á
geysistórri öldu, sem óðum færist nær. Nú er eins og báturinn kvíði
fyrir. Skyldum við fljóta yfir þessa líka? Báturinn rís að framan, hegg-
ur stefninu í öld.utoppinn, skuturinn sekkur og sekkur, og skömmu
seinna vegur báturinn salt uppi á öldutoppnum. Allt er á floti innan-
borðs og ekki um annað að ræða en ausa og ausa.
Þetta er hin venjulega sigling á opnum báti yfir hið breiða haf.
Við erum fjórir á bátnum. Tveir eru yfir sextugt, við hinir tveir ekki
% tvítugir, — en í olíustökkunum sýnumst við allir jafngamlir. Pétur
skipstjóri stóð fyrir framan káetuna og vék til stýrissveifinni eins og
með þurfti. Hann líktist einna helzt skeggjuðum rostungi, þar sem
hann stóð. Tóbakslögurinn freyddi út úr munnvikunum á honum og
augunum skaut hann ýmist á sjóinn eða seglin.
— Þarna kemur ein aldan enn! Gætið nú að! Rífið forseglið,
skipaði hann.
Hinn öldunqurinn stóð hjá skipstjóranum og gætti seglanna. Hann
p- hét Lars Syversen, — boginn í baki, grár í andliti, með gráan skegg-
sj- hýjung og grá augu.
j*. Úti á miðunum var það hann, sem tók fiskinn af Itnunni. En hann
^ var alltaf að rífa sig til blóðs á önglunum. Þess vegna fleygði hann
4 aldrei svo fiski inn fyrir borðstokkinn, eð ekki fylgdi kröftug blóts-
4 yrði. Þorski, lýsu og ýsu lét hann fylgja hræðileg blótsyrði, en verst
var honum þó við steinbítinn með hinar beittu tennur. Hann kallaði
5 ha nn alltaf ,,þinn líkþrái lúsablesi".
ÍKIukkustund eftir klukkustund sigldum við þannig hraðbyri. Þegar
rökkva tók, höfðum við ekki fengið tíma til að borða, af því að við
urðum stöðugt að ausa. Brátt urðum við jafnsveittir af svita og sævar-
4- drífu. Þegar leið á nóttu, áttum við von á að heyra þetta vanalega
af vörum skipstjórans:
3-
4
4
4
Niður með toppseglið!
En það heyrðist ekki í þetta sinn. Og alla þessa löngu vetrarnótt
hraðsigldum við gegnum myrkur og sjávarlöður.
— Austu! Austu!
Það var enginn tími til þess að verða þreyttur. Ef þreytuverkur
hleypur i bakið, þá verður maður bara að herða sig. Ef handleggirnir
lýjast, þá dugir ekki að festa hugann við það.
Loksins fer að grána af degi. Nú er aðfangadagur í dag, hugsum
við. Og austu nú, lagsi, austu! Sko til, þarna sáust leiftrin í vitanum
langt inni undir stormgulum himni. Það var land, það var fjarðar-
mynnið. Eftir nokkra klukkutima gátum við lagzt við stjóra fyrir
framan okkar eigin bátanaust. Húrra!
En þá datt skaparanum allt í einu í hug að gera okkur glennu.
Vindinn dró skyndilega úr seglunum og báturinn okkar vaggaðist á
öldunum, ferðlaus með öllu, — þangað til hvessti úr annarri átt og
áður en nokkurn varði hrakti bátinn undan aflandsvindi, sem kom -|:
innan úr firðinum. $
Við heyrðum Lars Syverssen blóta eins og þegar hann fékk öngul ^
í fingurinn. Skömmu síðar hrópaði skipstjórinn:
— Fellið stórseglið!
— Fellið stórseglið, endurtókum við og kepptumst við að fram- j
kvæma skipunina. Nú átti að sigla beitivind. Báturinn lá kyrr andar-
tak, eins og hann væri að hugsa sig um, en hallaðist því næst á
hliðina og rann af stað.
Þetta varð til þess, að við þurftum ekki að láta okkur dreyma um
að komast heim um kvöldið, en yrðum í þess stað að leita upp undir t;
land og liggja þar um nóttina.
Það var hvass aflandsvindur og að siqla móti slíkum vindi heilan >;
dag í aftaka brimi veitir manni nægilegt umhugsunarefni. Pétur skip- ;<
stjóri var reiður. Hann vildi komast heim. Hann vildi bjóða skapar- ^
anum birginn og hann kærði sig kollóttan þótt hann sigldi bátinn
fullan af sjó. Látum þá ungu ausa, þeir eru ekki ofgóðir til þess!
Jæja, við ungu mennirnir jusum, eins og við höfðum þol og þrek
til. Og jafnvel þótt við fengjum blöðrur [ lófana, þá varð báturinn
að haldast nokkurn veginn þurr. Blöðrurnar sprungu, en við urðum
að ausa, ausa, ausa ....
Undir kvöldið vörpuðum við loks akkerum í skjóli við nesodda í
skerjagarðinum. Hér var dauður sjór. Báturinn lagðist hæqt undan
vindi, eins og hann væri orðinn steinuppgefinn og orkaði ekki meiru.
Við þekktum vel þessa evju. Hún var óbyggð og hét „Lávarðurinn"
eftir ensku skonnortunni, sem renndi þar á grunn fyrir nokkrum ár-
um. Það er nú raunasaga út af fyrir sig.
Þegar búið er að ganga frá bátnum, verður fiskimaðurinn fyrst
þess var, hversu þreyttur hann er. Þá rennur það upp fyrir honum,
að hann hefur ekki fengið matarbita í hálft annað dægur. Það er
káeta aftan í skutnum, en til þess að komast ofan í þessa káetu
verður maður að skríða á fjórum fótum og það er of mikið á sig
lagt eins og nú standa sakir. Við tókum fram matarskrinurnar og
settumst niður. Bráðlega höfðum við sína brauðskorpuna hver til
þess að jóðla á, og hún var sölt af sjó og auk þess var af henni
olíubragð og fiskibragð. En við átum brauðið samt með beztu lyst.
Við urðum þess varir, að farið var að snjóa og smákorn féllu á
brauðið. Nokkrir nöturlegir mávar görguðu uppi yfir okkur og áttu
von á að eitthvað yrði eftir handa þeim. Þeir um það! Hérna sátum
við og borðuðum. Og þó að maður hafi verið sveittur áður, þá
kælir vetrarstormurinn mann aftur. Það fer hrollur um brjóstið og 'j;
bakið og snjókornin leggjast í sjóhattinn og olíustakkinn. Oq hérna -g
sátum við. Gömlu mennirnir fengu snjó í skeggið, en þeir tuggðu ’i
samt sem ákafast. Sérhvað bíður síns tima, og nú hugsuðum við ekki J’
um annað en matinn.
Loksins stóðum við á fætur, þurrkuðum smjörið af sjálfskeiðungn- h
um og stungum honum því næst í skeiðina. Nú vorum við orðnir f;
Framhald á bls. 41 15
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆'^'^☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆'☆'☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆'S
VIKAN-JÓLABLAÐ 13