Vikan - 05.12.1968, Blaðsíða 11

*#*&##&#***##*#********#**#************************
EFTIR GYLFA GRÖNDAL
Jólin eiga rætur sínar að rekja langt aftur í forneskju. Germanskar
þjóðir gerðu sér dagamun um þetta leyti árs. Heiðin jól norræn voru
fyrst og fremst uppskeruhátíð. Menn efndu til fagnaðar eftir góðan af-
rakstur og neyttu ríkulega af þeirri björg, sem þeir höfðu dregið í bú
sín. Heiðin jól voru tákn góðs gengis og veraldlegra gæða.
Jólin eru yngst af hinum þremur árlegu hátíðum kristinna manna. í
frumkristni voru stórhátíðirnar aðeins tvær: páskar og hvítasunna. Ekki
var vitað um fæðingardag frelsarans, þar sem hans er hvergi getið í
guðsspjöllum heilagrar ritningar. En síðar valdi kirkjan ákveðinn dag
til þess að minnast komu Krists í þennan heim. Eyrst varð 6. janúar,
þrettándinn, fyrir valinu, en á fjórðu öld er farið að halda 25. desember
hátíðlegan.
Kirkjan breytti þannig jólunum og helgaði þau Ivristi. Þau áttu að
verða tákn um nýtt og betra mannlíf, sem Kristur boðaði. t augum
kristinna manna eru jólin því ímynd þeirra lífsgæða, sem ekki verða
metin til fjár og engin gengislækkun fær skert: friðar og ljóss, mildi og
mannúðar.
Eru jól nú á dögum haldin í þeim anda, sem kristin kirkja gerði ráð
fyrir í upphafi? Eða líkist jólahald okkar ef til vill fremur uppskeru-
hátíð hinna heiðnu i'orfeðra okkar? Spurningar af þessu tagi skjóta upp
kollinum ár hvert, þegar skammdegið ræður ríkjum og hátíð Ijóssins er
á næsta leiti.
Því miður mun naumast ofmælt, að jól margra komi og fari og skilji
lítið sem ekkert eftir. Það er lagt í mikinn kostnað við undirbúning
þessarar mestu hátíðar ársins. Híbýli eru skreytt jafnt að utan sem
innan. Gómsætur og íburðarmikill matur er hafður á boðstólum. Dýrar
gjafir eru gefnar bæði börnum og fullorðnum. Þeir sem betur mega sín
berast mikið á, og hinir vilja ekki sýnast eftirbátar þeirra. Margir heimilis-
feður verða að leggja hart að sér til þess að geta staðið straum af þeim
kostnaði, sem fylgir því að halda jól hátíðleg á þann hátt, sem einn
þykir hæfa hér á landi nú til dags. Það gleymist, sem mestu máli skiptir:
boðskapur fæðingarhátíðar frelsarans.
Þannig virðast jólin aftur á valdi þess afls, sem lætur forgengileg verð-
mæti sitja í fyrirrúmi, — þess afls, sem oftast hefur illt í för með sér,
jafnvel ófrið og grimmd, og Kristur nefndi Mammon.
Sumum kann að virðast einu gilda, hvort jól séu liátíðleg haldin með
þessu móti eða hinu. Þeir hugsa ef til vill sem svo, að heimurinn verði
hvorki betri né verri fyrir það. Sú er þó einmitt raunin.
Hvort aflið verður yfirsterkara, friðurinn og mannúðin eða liið gagn-
stæða? A því veltur heill okkar og gæfa. Og jól eru það fyrirbæri Hfsins,
sem helzt getur vakið til umliugsunar um raunverulegt gildi þess að vera
til. Þau eru því griðasaður aflsins, sem eitt megnar að skapa okkur
nýtt og betra mannlíf.
I von um sigur þess óskum við öllum gleðilegra jóla.

VIKAN-JÓLABLAÐ 11
,**#**#**#*##****#****#***#**********#*************