Menntamál - 01.12.1937, Side 22

180
MENNTAMÁL
upp nokkrum atriðum úr menningu okkar eigin
þjóðar, svo og úr fram-þróunarsögu fjarlægra þjóða
á ýmsum öldum, til að sýna og sanna, að á öllum öldum
hefir menningarþjóðum veraldarinnar verið nokkuð Ijós
þýðing þessa máls. Þó að listræn kennsla í þessari grein
væri lítið höfð um hönd hér á vesturlöndum um alllangt
skeið.
Island.
Hvað okkar eigin þjóð snertir, þá lætur það mjög að
líkindum, og mun jafnvel ekki orka neins tvímælis, að i
fornöld, — á söguöld okkar Islendinga -—■ þegar sögur og
annar skáldskapur, lifði aðeins á vörum þjóðarinnar,
liafi tal- og framsagnarlist verið iðkuð og elskuð á Islandi.
Kvæða- og sagnaþulir hafa án efa verið kærkomnir gestir
hvarvetna, og í þeirra munni og með þeirra framsögn má
ælla, að framsagnarmáti þessarar aldar liafi náð ákveðnu
formi, sem fylgt hefir föstum reglum, eins og í sumum
öðrum löndum álfunnar, á þessum sama tíma.
Eins og kunnugt er af sögunum, var það eklci óalgengt,
að íslenzk skáld flyttu kvæði sin og drápur fyrir þjóð-
liöfðingja erlendis, sem oft og einatt urðu svo hugfangnir
af þessum ljóðum þeirra, að þeir mæltust til vináttu við
skáldin, sæmdu þau dýrum gjöfum eða á annan hátt,
hófu þau til vegs og virðinga.
Allir kannast við kvæðið Höfuðlausn, sem leysti höf-
undinn frá dauðahegningu hins grimmlynda konungs.
Það liggur i augum uppi, að fögur ljóð, sem höfðu svo
djúp og stórfeld áhrif, hafa ekki verið muldruð ofan í
barm sinn, eða að neinu leyti framsögð í meðallagi.
Nei, hitt er óneitanlega miklu liklegara, að þau skáld, sem
fluttu slik verk, hafi kunnað til fullnustu tökin á hljóð-
fræðilegri meðferð málsins, og hafi flutt ]jau af þeim guð-
móði og hrifningu, sem nauðsynleg var til að hrífa skap
drottnarans sem á hlýddi, svo að hann að minnsta kosti i