Skírnir - 01.06.1919, Side 106

200
Ritfregnir.
[Skimir
um. Og varla getur hollari lestur en rit hennar. í þeim ríkir
móðureðliS gagnvart lífinu — eins og lífið á að vera —, gagnvart
öllu göfugu, fögru og góðu.
Og sjálf eru þau fögur. Málið á sögum þessum er mjög gott,.
blæfallegt, mjúkt og íslenzkt. Og stítlinn vefst utan um atburðina,
eins og síðkveldsbjarminn um fjöllin á vorin — sveipar alt f tindr-
andi móðu, sem sléttar hið'óslótta, mýkir hið harða og göfgar jafn-
vel hið illa........
Þótt farið væri í saumnálarleit að málvillum, myndi lítið fón-
ast — svo er málið vandað. Er það sannarlegt gleðiefni, ekki sízt
nú, er þeim virðist fara fækkandi, sem ritað geta nokkra fslenzku,
er svo megi nefna með réttu. En svo að ekki megi segja, aS
undan só dregið það, sem miður má fara, skal eg nú telja þau at-
riði upp, sem eg hygg vera miður rótt: Bls. 16. o. v. »honum
fanst jafnan, a ð hann g e t a fundið muninn á réttu og röugu«:
(samblöndun úr: »h. f. j., að hann gæti fundið« — og »h. f. j.
hann g e t a fundið«). Þessu a ð er ofaukið í nafnhætti með nefni-
falli, eins og t. d. hór. Bls. 17. og 60. »nema að« (f. nema — að
er ofaukið). Bls. 22. »að Sesselju gömlu undanskildri« (f. undan-
skilinni). Bls. 34. o. v. »hendi« (nf. og þf., f. hönd). Bls. 96.
»Þ. A. fanst, s e m hún hafa heyrt« (f. »Þ. A. fanst hún hafa
heyrt« — eða »fanst, sem hún hefði heyrt«). Og þar með búið.
En alt er þetta mjög smávægilegt, og málið annars prvðilegt.
Sem dæmi þess, hve fallegar setningar Hulda segir, vil eg nefna
hór nokkrar, þótt þær njóti sín ekki algerlega, þegar þær eru
rifnar út úr samhengi.
»Nú hrifu sterkar tilfinningar hana til skiftis — auðmýkt,
gleði og sorg. Hún var eins og smáfugl, sem djúpar öldur vagga
í sterku IjÓBÍ og blæ«. (bls. 28).
»Hún var komin með hugann í kirkjugarðinn, þar sem móðir
hennar og gamla konan hvíldu undir grænfölum leiðum og mjúku
haustljósi mánans«. (bls. 38).
Þá er þess að minnast, að Hulda fer vel með frásögnina og-
lipurt, en persónulýsingar hennar eru margar mjög góðar. Mór
líður seint úr minni Þorgeröur húsfreyja i Hamarhlíð, stórmenska
hennar, rausn og sálargöfgi, eða Gunnar ráðsmaður og húsbónda-
hollusta hans. Og í fyrri sögunni má m. a. nefna söguhetjuna,
Guðnýju, og föður henuar og stjúpu. ÖHum er þeim vel lýst og
þá ekki sfzt ungu stúlkunum og hjali þeirra (bls. 39. og áfram)-
Það er alt náttúrlegt og satt. Og til þess að koma 1 veg fyrir