Skírnir - 01.12.1920, Qupperneq 66

288,
Ritfregnir
[Skírnir
Sama máli gegnir og um bókaútgefeudur og prentsmiSjur yfir-
leitt; hvorugir hafa sýnt neinn lofsverðan áhuga á að auSga safnið.
Lengi var það og svo, að prentsmiðjur voru eigi skyidar að leggja
safninu neitt. Eu í síðastliðin þrjátíu ár, eða vel það, hafa þær
lögum samkvæmt átt að láta safninu í tó tvö eiutok af öllu því,
sem þær prenta, smáu og stóru. Og nú hyggur allur almenning-
ur vafalaust, að þær bafi int dyggilega at' hendi þessa skýlausu
skyldu sína. En það er öðru nær. Þær eru ekki margar prent-
smiðjurnar, einkum utan Iteykjavikur, er sent hafa safuinu hiu lög-
boðnu eintök. Sumar hafa sent hrafl, hluta úr bókum, hálfa ár-
ganga af dagblöðum o. s. frv, og þegar krafist er leiðréttingar,
kemur það venjulega fyrir ekki, því er alls ekki skeytt.
Afleiöiugin af áhugaleyoi þessu og trassaskap er auðsæ : fjölda
gamalla og nýrra bóka vantar í safnið, því þótt bókasafnsmenn-
irnir geri alt, eem í þeirra valdi stendur, verður þess þó eigi með
sanngirni af þeim krafist, að þeir viti alla jafna um hvern blað-
snepil eða bækling, sem preutaður er.
Allir ættu nú að geta séð, að svo búið má ekki standa, því
að þótt sumt af því, sem hór er gefið út, sé varla eða allR eigi
þess vert að því só alment haldið saman, þá tjáir þó eigi annað
eu að safnið eigi það, tvö eintok af hverju. Þeir, sem kynua vilja
sór bókmentir þessa lands, bæði frumsamdar og þýddar, eiga heimt-
ingu á að geta átt nokkurn aðgang að þeim í safninu, jafnvel
þótt ekki sé alt lánað þaðan út. Sá, sem t. d., vill heyja sór yfir-
lit yfir hina andlegu fæðu þjóðarinnar a einhverju ákveðuu tíma-
bili, verður að geta leitað til safnsins um þær bækur, sem hann a
ekki sjálfur eða getur ekki fengið léða hjá öðrum. Það gæti t. d.,
er stundir líða fram, orðið ærið erftt að sjá, hve langt niður á við
þessi þjóð hefir komist í skaldsagnagerð og kveðskap, ef safnið ætti
ekkert eintak af Sveini og Guðlaugu, Rósinni horfnu, kvæðum Sig.
Malmkvist o. s. frv. — Þá er og æfisaga Rarls Magnússonar ein-
stök í sinni röð, og margar aðrar bækur eru þessum Ifkar eða
verri.
En þar sem nú safnið má ekki án vera eintaka af þessum
óþverra, má nærri geta, hve miklu fremur það þarf að eignast alt
hitt, sem betur er samið, af hverju tæi sem er.
Það er afar áriðandi að menn geri sór ljóst, hve nauðsynlegt
það er, að hlyuna sem bezt að Landsbókasafuiuu. Verði það, er eg ekki
hræddur um, að prentsmiðjurnar gleymi að greiða því skuld sína.
Þa er og vonandi að alþingi sjái sóma sinn og landsins alls í þvi
að veita ifflega fó til safnsins, og að í sölum þingsins heyrist aldr-
ei framar þessi orð, er mór var sagt að einu þingmaður hafi haft
um skjalasafnið fyrir ekki mjög löngu: 5>Eg sé ekki hvaða gagn
er í því (skjalasafninu). Bezt væri að farR með það suður í Tjörn
og sökkva því þar«. Þessi verður vonandi aldrei skoðun allra
þingmanna og þvf síður þjóðarinnar i heild sinni.
Bogi Ólafsson.