Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1921, Blaðsíða 39

IÐUNN
Frá Vestur-íslendingum.
197
sýndur fyrir allar sigurvinningar i vetur og í vor. —
Svona eru þeir íslenzkir. Og svo er um marga, að
þeir eru ram-íslenzkir inn við beinið, þó að þeir
beri ensku-keim utan á sér.
Eg sé ekki hjá almenningi þessi dauðamörk þjóð-
ernisins, sem sumir þykjast sjá. Lífsmörkin voru mér
miklu auðsærri. Ef einhverjir af ykkur halda, að ég
hafi séð þar ofsjónir, vildi ég spyrja þá hina sömu,
hvort þeir hafi hugsað út í það, hve þjóðerni eru
yfirleitt lífseig. Það er ekki svo auðgert, sem margur
hyggur, að drepa þjóðerni, allrá sízt þeirra þjóða er
tekið hafa að erfðum jafn-veglega andlega arfleifð
og Islendingar. Hvernig hefir það gengið að útrýma
þjóðerni jafnvel í smá-landshlutum, sem stórþjóðirnar
hafa innlimað? Það vantar ekki, að það hafi verið
reynt; en það hefir oftast reynzt með öllu ógerlegt.
Eg held að reynslan sé alt af að sýna þetta betur
og betur, að þjóðerni eru nærri því ódrepandi, ef
þau vilja lifa.
Lengi vel var ekkert við því amast í Ameríku, að
sérstakir þjóðflokkar héldu saman og legðu rækt við
þjóðerni sitt. En á því hefir orðið dálítil breyting á
síðustu árum. Eftir að Norður-Ameríka lenti í styrj-
öldinni miklu, var fremur farið að amast við því,
að sérstakir þjóðílokkar væru nokkuð að bauka út
af fyrir sig. Það var lilið liornauga til fundarhalda,
þar sem annað mál var lalað en enska, og til blaða
sem gefin voru út á öðrum málum.
lig skal láta ósagt, hver áhrif þetta hafi haft á
íslendinga þar í landi. En eðlilegt finst mér, og nærri
því sjálfsagt, að það hafi fremur stælt þá en linað
í þjóðernisbaráttu sinni. Þjóðrækninni hefir aldrei
stafað mest hætta af því, að vera litin hornauga eða
að mæta mótspyrnu, heldur þvert á móti; slíkt er
vant að stæla menn upp.
Ef svo skyldi nú vera, sem mér sýnist, að hjá