Kirkjuritið - 01.01.1947, Blaðsíða 11

Kirkjuritið. Menntun presta á Islandi. 5
kirkjunnar var til í landinu allan fjrrra hluta elleftu ald-
ar, svo að það liafa einkum orðið að vera höfðingjar og
goðorðsmenn, sem réðu fram úr þessu vandamáli. En
hversu það hefir verið gert eru, því miður, litlar heim-
ildir um.
Sumir hafa getið þess til, að eitthvað af kennimönn-
um þeim, er komu hingað til lands með þeim Gizui’i
hvíta og Hjalta Skeggjasyni árið 1000, kunni að hafa
ílenzt hér til skemmri eða lengri dvalar, til að ráða
bætur á brýnustu þörf, og er það ekki ósennilegt. Segir
Kristnisaga, að klerkar þessir hafi verið sjö og héti Þor-
móður sá, er fyrir þeim var. Hann var hirðprestur Ólafs
konungs Tryggvasonar og hafði komið með honum frá
Englandi, og' þaðan telja fræðimenn, að lderkalið lians
hafi einkum komið. Störfuðu þessir menn fyrst að þvi,
að skíra allan þingheim, eins og Ivristnisaga hermir, en
síðan hafa þeir orðið að ferðast um landið og hefja aðra
landsmenn úr heiðnum dómi og kenna þeim helztu
frumatriði trúarinnar (Credo og Pater noster). Hlýtur
þetta verk að hafa tekið nokkur ár og má merkilegt
heita, að um það skuli engar sagnir geymast. Segir Odd-
m- Snorrason, þar sem liann skýrir frá árangrinum af
kristnihoði Ólafs konungs Tryg'gvasonar, að fólkið hafi
framan af verið óstjTkt í trúnni og vildi seint láta af
atrúnaði feðra sinna, fæð kennimanna hafi og verið
mikil, „og ódjarfir þeir, er voru, fyrir sakir óvizku og
ókunnandi, að fara með danska tungu, því að þeir voru
mjög fyrirlitnir af mönnum“. Af þessum ástæðum segir
hann, að kristni sú, sem Ólafur konungur kom á, hafi
mjög verið með nafni einu á mörgum stöðum1) ■ Má vera,
að Oddur munkur tali hér, eftir því sem hann liafði
spurnir af kristniboði á íslandi fyrstu árin.
En þótt eitthvert slangur hafi verið hér af útlendum
prestum, og þá helzt enskum, fyrsta áratug kristninnar,
ó Fms. X. 317.