Kirkjuritið - 01.04.1953, Page 65
SJÓNLEIKIR OG TRÚARBRÖGÐ 131
fólkið bera útlit sitt saman við gamanleikarann. Sennilega
hefir Sókrates sjálfur verið dálítið broslegur karl í útliti,
svo að ekki hefir það spillt ánægjunni. Þó að fullnægjandi
sannanir muni vanta fyrir þessari sögusögn, gefur hún
dálitla hugmynd um það, hvernig gamanleikirnir hafa farið
fram. I sumum gamanleikunum var efni tekið úr heimi
goðrænna vera, og þó að sjaldan muni hafa verið hent
gaman að guðunum sjálfum, gat það komið fyrir, að ýmsir
hálfguðir væru sýndir í því ástandi, að það vekti hlátur,
t- d. ef hinn sterki og máttugi Herkúles kom fullur fram
á sjónarsviðið.
Yfirleitt náðu grískir gamanleikir ekki þeirri tign og
göfgi, sem fólst í harmleikunum. Til þess var gamanið
sjálft ekki nógu fágað, form leikanna of laust og inni-
haldið ekki jafn stórkostlegt og í harmleikunum, þar sem
óýpstu vandamál mannsandans voru tekin til meðferðar á
bann hátt, að einfaldir dramatískir atburðir túlkuðu hina
óýpstu speki. Það gamanleikaskáld, sem náði mestri hylli,
var Aristofanes, sem enn þann dag í dag er talinn með
^nestu snillingum heimsins í þeirri grein. Hann tekur ýmsar
meinsemdir þjóðfélagsins til meðferðar á þann hátt, að
Það á erindi til allra tíma.
Hinir forn-grísku harmleikir eru jafnan taldir meðal dá-
samlegustu gimsteinanna, sem heimurinn á. Blómaskeið
hinnar hellensku leiklistar var á fimmtu öld fyrir Krists
hurð. Allir þeir, sem leiklist unna, munu telja þá leiki, sem
fi’am fóru á þeim tímum í Dionysios-leikhúsinu við Akro-
Polishæðina, með mestu og merkustu atburðum menning-
arsögunnar. Þó var þetta leikhús ekki flókið að gerð eða
útbúnaði. Það mun enn þann dag í dag vera hægt að sjá,
hvernig það hefir verið úr garði gert. Upphaflega hefir
þar verið reist fórnaraltari undir beru lofti, helgað guð-
lnum Dionysiosi. Við það var jarðvegurinn harðtroðinn,
svo að hægt væri að dansa þar, hvernig sem viðraði. Um-
hverfis altarið myndast þannig allstór flötur, þar sem leik-
ói'inn fer fram. I brekkunni fyrir ofan eru sætaraðirnar,