Kirkjuritið - 01.10.1954, Blaðsíða 11

HELGISIÐIR
369
sem einkum eru víxlsöngvarnir og tilbreytingin eftir tíma-
bilum kirkjuársins, þá finn ég á mér, að hún stenzt ekki
lengi úr þessu. Ný helgisiðabók kemur vafalaust bráðum,
enda þessi bók orðin 20 ára!
Þessar breytingar valda miklu um það los, sem er á
helgisiðunum. Ekki grær um oft hreyfðan stein.
Og svo hitt, að helgisiðabókin mælir ekki skýrt fyrir
um hvað eina. Og enn er það, að lítið mun eftir því gengið,
að henni sé fylgt út í æsar. Prestar lita víst svo á, að þeir
megi fara sínu fram.
Ég vil nefna sem dæmi bænina í kórdyrum.
Helgisiðabókin síðasta, 1934, gerði þar á þá leiðu bi’eyt-
ingu, að fella niður helminginn af þessari litlu þátttöku
leikmanna, sem tíðkast hafði. Og þó meira en helming frá
því, er ég man fyrst. Felld var niður bænin eftir messu.
,,Faðir vor“ var búið að taka af meðhjálparanum með
helgisiðabókinni 1910.
Hér hefð; átt að fara öfuga leið, og athuga, hvort ekki
mætti auka þátttöku leikmanna í messunni, til dæmis
með því að leikmaður eða leikmenn læsu einhvern ritn-
ingarkafla, jafnvel pistilinn, úr því að hætt er að tóna
hann. Ég vil þó ekkert segja um þetta, og varlega skyldi
fara af stað, nema að vel athuguðu ráði. Ef til vill væri
réttast að gefa heimild til þessa fyrst.
En hitt var áreiðanlega spor í öfuga átt að draga
hér úr, og óþarfa óþolinmæði að geta ekki beðið eftir
þessari stuttu bæn í kórdyrum. „Hljóða bænin“, sem átti
víst að koma í staðinn, hefir vitanlega orðið að engu sem
helgisiður.
Næst skeður svo það, að farið er líka að fella niður
þann sið, að leikmaður lesi bænina í kórdyrum fyrir messu.
Mun þetta hafa byrjað utan þjóðkirkjunnar. En svo hófst
þetta í sjálfri dómkirkjunni. Þá kemst þar enginn að
nema prestarnir, enda gefur helgisiðabókin undir fótinn
með þetta, og segir, að beðið skuli bænar „annað hvort
af meðhjálpara í kórdyrum eða af prestinum, sem snýr