Kirkjuritið - 01.12.1973, Síða 40

hlotið frœðslu um, hvaða félagsleg
aðstoð stendur til boða í þjóðfélag-
inu fyrir þungaða konu og við barns-
burð."
Þarna er konunni gefin fullurókvörð-
unarréttur um það, hvort hún vill ala
það barn, sem hún gengur með eða
láta gera fóstureyðingu, aðeins að
'hún vindi bráðan bug að því að koma
fram með óskina. Lengra verður tœp-
ast gengið í svokölluðu frjálsrœði eða
frelsi konunnar. En á þessu frelsi kon-
unnar hamra svokallaðra rauðsokkur.
Frá mínum bœjardyrum séð, er þetta
alröng túlkun á orðinu frelsi. Inn á
þennan kafla kem ég aftur síðar.
Þau lög, sem nú eru í gildi eru frá
1935 og 1938 og finnst mér þau lög
hafa verið ákaflega raunsœ og gefa
þá möguleika til fóstureyðinga, sem
þörf er á og fyllilega það. j lögunum
frá 1935 stendur „fóstureyðing er
heimil ef augljóst þykir, að konu er
mikil hœtta búin, ef hún á að ganga
svo lengi með, að barn geti fœðst og
haldið lífi. Ef kona hefur gengið leng-
ur með en 8 vikur, skal lœknir þó ekki
eyða fóstri nema um því meiri hœttu
sé að rœða." Við mat á því hvert tjón
er búið heilsu þungaðrar konu má m.
a. taka tillit til þess, ef konan hefur
þegar alið mörg börn með stuttu milli-
bil og ef skammt er liðið frá síðasta
barnsburði, svo og til þess ef konan
á við að búa mjög bágar 'heimilis-
ástœður vegna ómegðar, fátœktar eða
alvarlegs heilsuleysis annarra á heim-
ilinu.
Þarna er tekið fullt tillit til félags-
legra aðstœðna, þótt þœr einar út af
fyrir sig gefi ekki rétt til fóstureyðing-
ar. Þessi lög gengu að þessu leyti
lengra en vlðast hvar annars staðar á
þessum árum, en þá voru fóstureyð-
ingar víða algerlega bannaðar og er
svo raunar enn í sumum kaþólskum
löndum, og er það auðvitað alltof
langt gengið í bann-áttina, en það er
oft skammt öfganna á milli. Nú virð-
umst við vera að komast yfir í sömu
öfgar bara á hinn bóginn. Einhvers
staðar á milli algers banns og svo
kallaðra frjálsra fóstureyðinga hljóta
mörkin að vera, en vandasamt getur
verið að finna þessi mörk og tillit
verður að taka til margra innri o9
ytri aðstœðna.
Frjálsar fóstureyðingar komust fyrst
í lög austan járntjalds upp úr 1950
og hafa nú síðustu ár farið að haf°
meiri og meiri áhrif á löggjafarvaia
hinna vestrœnu þjóða. Kannski um
leið og þjóðirnar fara í œ ríkari m®^
að dýrka skepnuna í stað skaparans-
Sumar hinar austrœnu þjóða hafa se
sitt ó'vœnna í þessu efni og dregið rl
baka heimild um frjálsar fóstureyðinð
ar, en aðrar hafa haldið áfram
þar eru fóstureyðingar jafnvel ^e'rl
en fœðingar.
Dœmi frá Svíþjóð
Ég hef kynnst þessari þróun eð°
vanþróun í Svíþjóð, en þar var eg D
settur á árunum 1962—1971. Á W
hluta þessa tímabils voru í gil^' °
nokkuð svipuð og þau, er nú eru
í gildi og þótti manni sum fósfurey^
ingarleyfin vafasöm, en einmg „
allt kerfið mjög svifaseint og
fékkst oft það seint, að konan a
326