Eimreiðin - 01.04.1939, Blaðsíða 26

138
BARÁTTAN VIÐ ÞOKUNA
eimrbiðin
löngu orðnir aðeins lítilfjörlegt brot hins fríða hóps, sem nefn-
ist starfsmannalið ríkisins. Póst- og símamál, alþingi, stjórnar-
ráð og söfn landsins hafa auðvitað um langt skeið haft sitt
fasta lið. Sama er að segja um ríkisféhirzluna, hagstofuna,
hæstarétt, hegningarhúsið, vegamál, vitamál, háskólann og
mentaskólann. En skólar hafa fjölgað jafnt og þétt, því að auk
mentaskólans nýja á Akureyri, kennaraskólans, stýrimanna-
skólans, vélstjóraskólans, allmargra gagnfræðaskóla, tveggja
verzlunarskóla, hændaskóla og fjölda alþýðuslcóla, ennfremur
iðnskóla, málleysingjaskóla, garðyrkjuskóla, kvennaskóla og
marga fleiri skóla, sem hér er ekki rúm upp að telja, eru nú
komnir barnaskólar í öllum kaupstöðum, þorpum og sveitum
landsins, með 300 til 400 manna kennaraliði. Og svo lærð og
ríkulega birg af lífsins brauði skyldi hin nýja fræðsluliðsstétt
vera, að prestar landsins, sem um aldir höfðu haft kristindóms-
fræðslu barna á hendi, máttu þar ekki lengur nærri koma nema
að því litla leyti, sem þeim leyfist að kalla börnin til sín
nokkrum sinnum á undan fermingu. Kostnaðurinn við barna-
fræðsluna í landinu hefur þá og eðlilega aukist gifurlega, en
fyrirkomulag hennar jafnframt sætt gagnrýni ýmsra beztu
skólamanna vorra, og ekki að ástæðulausu. Vafalaust mætti
fela prestum landsins barnafræðsluna aftur að einhverju levti
og spara með því útgjöld, en auka með því þekkingu barnanna
og kunnáttu, að minsta kosti í kristnum fræðum. Nýir flokkar
starfsmannáliðs ríldsins hafa svo verið að bætast við og auk-
ast að mannafla svo að segja með hverju nýju tungli. Þjóðin
hefur áfengisverzlun ríkisins og' tóbakseinkasölu, hvorttveggja
með um 50 manna starfsliði, og á að greiða því alt að 250 000 kr.
í laun árið 1940 samkv. fjárlagafrumvarpinu. Hún hefur ríkis-
iitvarpið og okkar ágætu ríkisprentsmiðju, landssmiðjuna, bif-
reiðaeinkasöluna og raftækjaeinkasöluna, og á næsta ár að
standa starfsliði þessara stofnana skil á öðrum 250 000 krón-
um í laun, a. m. k. — Hún greiðir ennfremur álitlega fúlgu til
utanrikismála. Hún hefur toll- og löggæzlu, bifreiðaeftirlit,
vinnuhæli, löggildingarstofu og skattstofu. Starfsmannaliði
þessara stofnana á hún að standa skil á meira en 400 000 kr. í
laun á næsta ári, samkv. frumvarpinu. Hún hefur skipaútgerð
ríkisins, sem nú færist mjög í aukana. Þá hefur hún skrifstofu