Eimreiðin


Eimreiðin - 01.04.1954, Qupperneq 22

Eimreiðin - 01.04.1954, Qupperneq 22
94 RlKI OG KIRKJA EIMREIÐIN kirkjuna, sem aldrei hefur verið sérstök ríkiskirkja í sama skiln- ingi og hér er átt við; heldur má miklu fremur telja hana oft og einatt „ríki í ríkinu“, — hún hefur átt sig sjálf, haldið sjálfri sér uppi og stjórnað sér sjálf frá efst til neðst. En þar sem siða- skiptin komust á (á 16. öld), og sá trúarlærdómur, er þeim fylgdi, varð að kalla alþjóðareign, þótt brösótt gengi framan af og hreina bylting þjrrfti til í aðbúnaði og afkomu kirkjunnar, varð óhjákvæmilegt, að hin „nýja“ kirkja, er rænd var arfi hinnar „gömlu“, yrði að njóta aðstoðar ríkisvaldsins til uppi- halds síns til frambúðar, hvert svo sem þjóðskipulagið að öðru leyti var, enda þurftu ríkisstjórnendur eigi sjaldan á aðstoð henn- ar að halda. Verða hér engin tök á að fara nánar út í það mikla mál. — En eigi fyrr en á 19. öldinni grundvallast þetta ástand i allsherjarlögum, viðhorf kirkjunnar og ríkisins innbyrðis er tekið að setja ríkjum Norðurlanda heilleg stjórnlög eða stjórnar- skrár, þar sem frumatriði mannfélags samlífs skyldu ákvörðuð, aðallega til tryggingar réttindum (mannréttindum), og að nokkru greindar skyldur þjóðfélagsborgaranna, og var þetta í öndverðu, eins og vitað er, að franskri og ameriskri fyrirmynd. En þá varð líka að ákveða stöðu trúarbragðanna og kirkjunnar, ekki sízt með tilliti til svonefnds trúarbragðafrelsis, — eins og kröfur voru háværar uppi um á öðrum sviðum þjóðlífsins — og varð þá jafnframt eigi undan því komizt að skilgreina að nokkru skyldur ríkisvaldsins við hin ráðandi kirkjufélög í hverju landi, en kalla mátti, að það yrði víðast hvar aðeins hálfkveðin vísa. Þessa eðlis var og stjórnarskráin, sem íslendingar fengu 1874 (5. jan.), að miklu leyti beinlínis sniðin eftir hinni kunnu stjórnarskrá eða grundvallarlögum Dana frá 1849 (5. júní), sem eðlilegt var, enda var grundvallarlaga-setningin í Danmörku fyrirmyndarverk á sínum tima. En þá höfðu reyndar Norðmenn sett sér stjórnarskrá í líkum anda fyrir all-löngu eða 1814 (17- maí), fyrstir á Norðurlöndum í þeim efnum, og hefur hún 1 fleirum greinum gilt fram á þenna dag. 1 stjórnarskrá Islands hafa ákvæðin um þjóðkirkjuna haldið sér má segja óáreitt og óbreytt frá byrjun, í öllum aðalatriðum, og hljóða þau í núgildandi stjórnarskrá eins og ég hef áður greint.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92

x

Eimreiðin

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.