Eimreiðin


Eimreiðin - 01.04.1954, Síða 23

Eimreiðin - 01.04.1954, Síða 23
eimreiðin RÍKI OG KIRKJA 95 Eins og 62. gr. stjórnarskrárinnar hljóðar — en þar er ákvarð- að, að hin evangeliska lúterska kirkja sé þjóðkirkja Islands, þ. e. sérstök og almenn kirkja hinnar íslenzku þjóðar —, þá er berum orðum sagt, að rikisvaldið skal stySja hana og vernda. Eigi er kleift, ef rétt er haft við, að skýra þetta ákvæði á annan hátt en þann, að ríkið, ríkisheildin, á að halda uppi kirkju og kennidómi alls landsins, nema að því leyti sem stofnuð kynnu að vera önnur kirkjufélög utan þjóðkirkjunnar og fái tilskilda viðurkenningu. Er þetta og í samræmi við upphaflegar skýr- mgar stjórnlagafræðinga annars staðar á tilsvarandi ákvæðum. Sögulega stendur þetta í sambandi við og er afleiðing af, að ,,hið opinbera11 tók til sín, og mátti segja lét greipar sópa um, eignir kirkjunnar á íslandi i heild við siðaskiptin. Síðan hlaut rikið (fyrst í nafni konungs, svo þjóðarheildar, rikissjóðs) að kosta opinbert kristnihald og kirkju í landinu og sjá um, tryggja, viðhald kennilýðsins. Til þessa heyrir sem sé í raun réttri þrennt nánar tiltekið: 1) Klerkdómurinn, prestarnir; 2) ákveðinn sama- staður klerkanna, prestssetrin, og 3) kirkjurnar (í þrengri tnerkingu), þ. e. kirkjuhúsin. Því tvennu fyrstnefnda, prestum °g prestssetrum, hefur ríkiS nú raunar bæSi aS formi og efni til gert skil, samkvœmt tilvitnaSri stjórnlagaskyldu sinni, sum- Part með fastsettum launagreiðslum til klerka þjóðkirkjunnar samkvæmt launalögum (sbr. lög frá 1945, nr. 60, 12. marz) og sumpart með nýlegum lögum um skipulag og hýsingu prests- setra (lög 1947, nr. 38, 1. maí), þar sem ákveðið er, eins og þar segir, að „ríkissjóður kostar byggingu íbúðarhúsa á prests- setrurn11, m. m. eftir tilteknum reglum, þótt enn kunni á að skorta um framkvæmdir eða sumt í því orka tvímælis. En hiS þriSja hefur til þessa verið gersamlega óumhirt af löggjöfinni: Eirkjurnar, kirkjuhúsin. Um bygging þeirra hefur ekki enn, þrátt fyrir itrekaðar tilraunir, fengizt viðhlítandi lagasetning, að því er til kostnaðar tekur, sem ríkissjóður yrði að gangast undir samkvæmt áminnztum grundvallarreglum, enda þótt heiti, að söfnuðir standi þar næstir. Nú veit hvert mannsbam, að ástandið er orðið slíkt, að langt er frá, að einstaklingar eða hópar þeirra, er í þessu falli kallast söfnuðir, rísi undir því, þótt til þess hafi áður verið ætlazt. Allt hefur þetta verið rakið fyrr, °g hef ég áður sýnt fram á í ræðu og riti, utan alþingis og
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92

x

Eimreiðin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.