Eimreiðin


Eimreiðin - 01.04.1954, Page 59

Eimreiðin - 01.04.1954, Page 59
EIMHEIUIN ARABISKAR BOKMENNTIR 131 höfundurinn frá þessu tímabili var Ibn-Hazm, sem samdi braut- ^yðjandarit í samanburðarguðfræði. Serkneskar bókmenntir á Spáni voru þýddar á spænsku og höfðu áhrif á franska og spænska höfunda, svo sem La Fontaine og Cervantes á 16. og 17. öld. ■^rabiskir vísindamenn urðu lærifeður sumra mestu fræðimanna í Evrópu, svo sem Rogers Bacon, og arabiskir heimspekingar túlkuðu rit Platós og Aristótelesar af meiri skarpskyggni en flestir a®rir. Á 10. öld sömdu arabiskir fræðimenn í Basra og Bagdad slfræðibók í 52 köflum, en í henni var samankominn allur fróð- leikur samtíðarinnar og allar þær heimspekistefnur, sem þá voru kunnar, voru þar túlkaðar. Næstu fimm aldirnar hélt þessi al- fraeðibókaútgáfustarfsemi áfram hjá Aröbum, og komu út mörg r*t í þeirri grein og fleiri skyldum, svo sem ævisagnarit, þar á ttieðal eitt á 14. öld, í 26 stórum bindum. Innrás Mongóla frá Austur-Asíu í löndin austan Miðjarðarhafs úró mjög úr vexti Arabaríkjanna. Þannig lögðu Mongólar Bagdad * eyði árið 1258. Krossferðirnar að vestan höfðu einnig sín áhrif °g gáfu Aröbum annað að hugsa en að fást við bókmenntastörf. Þó hélzt áhugi á þeim, og eftir að Mamlukkarnir (1250—1517) höfðu komizt til valda í Sýrlandi og Egyptalandi, .veittu þeir hfluga mótstöðu Mongólum og stöðvuðu framrás þeirra. Á þessu tírnabili voru uppi skáldin Al-Busin, sem varð frægur fyrir rit sitt, al-Burda (Möttullinn), um spámanninn Múhameð, og rithöf- undurinn al-Maqrizi, sem samdi ævisögu Timurlenks, hershöfð- iugja þeirra Mongólanna. Ennfremur ber að nefna Jalal-al-Din al Suyuti, sem ritaði um hinar klassisku bókmenntir Islams, þýddi þær og útskýrði. Sú bók Araba, sem mesta athygli og útbreiðslu hefur hlotið á Vesturlöndum, er Arabiskar nætur, sem Arabar nefna Alf Layla vva-Layla, þ. e. Þúsund og ein nótt, en undir því nafni hefur hún gengið hér á landi, síðan hún kom út í íslenzkri þýðingu Stein- §rúns Thorsteinssonar, á árunum 1857—64. Árið 1934 komu út n°kkur ævintýri úr Þúsund og einni nótt undir heitinu Arabiskar nætur, en ekki hefur það haft nein áhrif á heiti safnsins í heild, sem gengur áfram undir sama nafni og áður, en safn þetta er að nokkru til orðið úr riti persneska skáldsins al-Jahshiyar (d. ^42), Sem nefndist Þúsund sögur. Margvíslegar aðrar heimildir ^ra ýmsum menningarstraumum meðal austrænna þjóða standa auk þess að safninu, sem ekki var fullmótað í sinni núverandi mynd fyrr en á 14. öld. Sögurnar má rekja til tveggja höfuð- stöðva: Þær gerast margar í Bagdad eða mótast fyrir áhrif þaðan

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.