Tímarit lögfræðinga - 01.12.1983, Blaðsíða 38

er hafður í huga, verður að telja, að þau hafi fjallað um réttindi („Civil
rights“) í merkingu 1. tl. 6. gr. Sáttmálans.
Þessi málaferli slógu hins vegar engu föstu um þessi réttindi. 1 stað
þess að fara í einkamál og gera þá kröfu, að viðurkennt væri með
dómi, að bygging bílskúrsins á nágrannalóðinni bryti í bága við eign-
arrétt þeirra, og ætti því að stöðva byggingu hans eða veita þeim skaða-
bótarétt, þá ákváðu þau þess í stað, að gerast meðalgönguaðiljar í
stjórnsýslumálaferlunum milli stj órnvaldanna og nágranna þeirra, með
því að véfengja lögmæti byggingarleyfis fyrir bílskúrnum. Samkvæmt
íslenzkum lögum stóðu kærendum báðar þessar leiðir opnar, en ein-
ungis fyrri leiðin hefði falið í sér ákvörðun á réttindum („Civil rights“)
þeirra. Málaferlin, sem kærendur gerðust aðiljar að vörðuðu samskipti
byggingaryfirvaldanna við þriðja mann. Þau ákvörðuðu rétt þess þriðja
manns, en ekki rétt kærenda, enda þótt málaferli þessi kunni að hafa
haft einhver áhrif varðandi eign þeirra. Enda þótt málaferli á sviði
stjórnsýsluréttar milli þriðju aðilja hafi áhrif á réttindi („Civil rights“)
kærenda, þá nægir það eitt ekki til þess að heimfæra málaferlin undir
1. tl. 6. gr. Sáttmálans á þeirri forsendu að þau feli í sér ákvörðun um
réttindi og skyldur („the determination of his civil rights and oblinga-
tions“) í merkingu téðs ákvæðis.
Þar af leiðir, að nefndin er ekki bær, af efnis-ástæðum („ratione
materiae“), til að rannsaka þennan þátt kærunnar, og ber því að vísa
honum frá þar sem hann er í ósamræmi við reglur Sáttmálans, sbr.
2. tl. 27. greinar.
b) Næsta spursmál, sem nefndin þarf að taka afstöðu til er, hvort
málaferlin fyrir sakadómi falli innan ramma 1. tl. 6. gr. Sáttmálans.
Nefndin vekur athygli á því að í refsimálum er það aðeins hinn
ákærði, sem nýtur góðs af þeim réttindum, sem upp eru talin í 6. gr.
Sáttmálans. Opinbera málið, sem kært er yfir, var hins vegar höfðað
gégn nágranna kærenda, en ekki þeim sjálfum og þau voru ekki einu
sinni einkamálaréttar- (,,civil“) aðiljar að því máli.
Þar af leiðir, að úr því að opinbera málið fjallaði ekki um ákæru
á hendur kærendum, þá geta þau ekki, hvað þau málaferli áhrærir,
haldið því fram, að brotin hafi verið á þeim einhver þau réttindi, er
Sáttmálinn tryggir, sbr. 25. gr. Nefndin er því ekki bær um, „ratione
personae“, að fjalla um þennan þátt kærunnar ,sem er þar af leiðandi
í ósamræmi við reglur Sáttmálans, og ber því að vísa honum frá sam-
kvæmt 2. tl. 27. gr. Sáttmálans.
Af framangreindum ástæðum lýsir nefndin yfir því, að kæra þessi
er ótæk til efnismeðferðar.“
240