Tímarit lögfræðinga - 01.10.1999, Síða 94

I. Guðmundsson ehf. (I. ehf.) stundaði m.a. innflutningsverslun og heildsölu. Eftir
kaup H og Þ á sameignarfélaginu, en þeir voru einnig eigendur I. ehf., yfirtók sam-
eignarfélagið innflutning og tollafgreiðslu vara sem I. ehf. hafði pantað og seldi nær
samstundis ti! I. ehf. með ríflegri álagningu. Hagnaður varð af kaupum þessum.
Kaupin voru gjaldfærð hjá I. ehf. og ónotað rekstrartap var fært á móti hagnaði sam-
eignarfélagsins.
Skattstjóri færði I. ehf. til tekna þennan hagnað sem var af viðskiptum sameignar-
félagsins og I. ehf., ásamt því að bæta álagi við vantalda skattstofna.
Skattstjóri vísaði í þessu sambandi til 1. mgr. 58. gr. laga nr. 75/1981 og úrskurðar
yfirskattanefndar nr. 360/1996. í úrskurði skattstjóra sagði meðal annars:
„Agreiningur í máli þessu snýst urn það hver hafi verið raunverulegur rekstrartil-
gangur kæranda með kaupum á [Sj sameignarfélagi. Sé litið til málsatvika allra
verður eigi annað ráðið en að raunverulegur tilgangur kæranda með kaupunum hafi
verið að nýta eftirstöðvar ónotaðs tapsfrádráttar sameignarfélagsins til lækkunar á
hagnaði af rekstri [I. ehf.j. Þá verður að telja að þau viðskipti er urðu á milli fyrir-
tækjanna tveggja og lýst er í endurákvörðun skattstjóra, hefðu ekki komið til nema
fyrir þau eignar- og stjórnunartengsl sem eru á milli þeirra viðskiptaaðila er hér um
ræðir. Eigendur og stjómendur fyrirtækjanna eru sömu aðilar“.
Héraðsdómur rekur 1. mgr. 58. gr. laga nr. 75/1981 og athugasemdir við fmmvarp
það er varð að þessu lagaákvæði. Dómurinn rekur eignatengsl félaganna og starfsemi
og segir að ekki verði önnur ályktun dregin af þessu en að tilgangurinn með kaupum
á sameignarfélaginu hafi verið sá einn að nýta yfirfæranlegt rekstrartap þess. Síðan
segir:
„Enda þótt sýnt hafi verið fram á að sameignarfélagið ... hafi verið keypt í þeim
tilgangi að nýta yfirfæranlegt rekstrartap þess til að lækka skattgreiðslur fól það ekki
sjálfkrafa í sér brot á skattalögum eins og þeirri löggjöf var háttað á þeim tíma sem
umrædd kaup áttu sér stað. Hins vegar gaf það fullt tilefni til að kanna nánar hvemig
skiptum milli fyrirtækjanna hefði verið háttað eftir kaupin með vísan til 1. mgr. 58.
gr. laga nr. 75/1981“.
Dómurinn tekur fram að ekki þyki skipta máli hver álagning var í viðskiptunum og
er það í samræmi við úrskurðarframkvæmd yfirskattanefndar. Þá segir:
„Akvæði 1. mgr. 58. gr. laga nr. 75/1981 [verða] ekki túlkuð með öðmm hætti en
þeim að það taki til skipta í fjármálum í víðtækum skilningi. Þegar viðskiptasamband
aðila er skoðað heildstætt kemur eftirfarandi í ljós.
[I. ehf.] pantaði vörur frá erlendum birgjum
[sameignarfél.] leysti vörumar út úr tolli
[sameignarfél.] fjármagnaði viðskiptin með víxlum sem samþykktir voru af
[I. ehf.] og seldir í banka af sameignarfélaginu
[sameignarfél.] seldi [I. ehf.] vörumar með álagningu
[I. ehf.] seldi vörumar áfram til smásala
[sameignarfél.] átti ekki viðskipti við neina aðra aðila en [I. ehf.]
starfsemi [sameignarfél.] var rekin í húsnæði [I. ehf.] og það lagði til starfs-
menn
viðskiptum félaganna var hætt þegar hið yfirfærða tap [sameignarfélagsins]
hafði að fullu verið nýtt“.
Þá er tekið fram að þegar litið væri til þess hver þáttur sameignarfélagsins í vöru-
innflutningi væri og þess að sameignarfélagið virðist ekki hafa lagt til húsnæði,
246