Tímarit lögfræðinga - 01.12.1999, Blaðsíða 64

voru aðilar að þeim samningi, myndu staðfesta hann.101 Þessi alþjóðasamningur
hefur að geyrna reglu í 7. gr. sem veitir dómstólum í þeim ríkjum, þar sem kyrr-
setning hefur farið fram, lögsögu til þess að dæma um sjóréttarlegu kröfuna. í
viðræðum sem fóru fram árið 1978 í tilefni af aðild Breta að Brusselsamning-
num voru svo sett ákvæðin í 7. tölui. 5. gr. og 6. gr. A.
3.3.8.2 Björgunarlaunamál
17. tölul. 5. gr. er fjallað um ágreining um björgunarlaun vegna björgunar farms
eða farmgjalds. Samkvæmt ákvæðinu er heimilt að lögsækja mann vegna ágrein-
ings um greiðslu launa, sem krafist er vegna björgunar í þágu farms eða farm-
gjalds, fyrir þeim dómstóli þar sem kyrrsetning fannsins eða fanngjaldskröfunnar
a) hefur verið gerð til tryggingar á þeirri greiðslu, eða b) hefði mátt fara fram en
ábyrgð eða önnur trygging hefur verið sett. Það er þó forsenda fyrir því að ákvæðið
eigi við að því sé haldið fram að vamaraðili eigi til réttar að telja í farminum eða
fanngjaldskröfunni eða að hann hafi átt til slíks réttar að telja þegar björgunin varð.
Regla þessi á sér fyrirmynd í enskum rétti. Þar er reglan sú að með tilliti til
björgunarlauna skapast varnarþing við þann dómstól þar sem sá sem bjargar
hefur fengið kyrrsetningu í farminum sem bjargað var eða í kröfu fannflytjanda
til farmgjalds.102 Þetta er reyndin þegar einungis skal greiða farmgjaldið því
aðeins að farmurinn hafi komist örugglega til losunarhafnar. Af 7. tölul. 5. gr.
leiðir í þessum tilvikum að björgunarmanni er ekki nauðsynlegt að höfða mál
um hinn efnislega rétt við dómstól í samningsríki þar sem útgerðarnraður eða
farmeigandi eiga heimili. Reglan tekur einungis til kyrrsetningar í farminum
eða farmgjaldinu, en ekki til kyrrsetningar í skipinu. Enda þótt ekki sé það
berum orðum tekið fram hefur reglan verið skýrð svo að einungis sé heimilt að
beita 7. tölul. 5. gr. ef sjóveð er fyrir kröfunni og krafan byggist ekki á björg-
unarsamningi.103
3.3.8.3 Takmörkun ábyrgðar útgerðarmanns
I 6. gr. A er ákveðið að dómstóll í samningsríki sem hefur dómsvald sam-
kvæmt Lúganósamningnum í málum um ábyrgð sem stafar af notkun eða
rekstri skips hafi einnig dómsvald í málum um takmörkun þessarar ábyrgðar.104
Akvæði 6. gr. A verður einungis beitt í sjálfstæðu máli útgerðarmanns gegn
kröfuhafa vegna takmörkunar ábyrgðar. Tekur reglan því ekki til málshöfðunar
101 Peter Schlosser: OJ 1979 C 59, bls. 108. Sjá nánar um samninginn Tonje Fisknes: Lugano-
konvensjonen og dens betydning i sjdrettslige tvister. Marius nr. 182. Osló 1991, bls. 92-97.
102 Peter Schlosser: OJ 1979 C 59, bls. 108.
103 Sjá nánar Peter Schlosser: OJ 1979 C 59, bls. 109. Allan Philip: EU-IP, bendir á að þetta sé
hvergi orðað í samningstextanum og verði því tæplega fallist á þennan skilning. Hann bendir á að
samkvæmt 61. gr. dönsku siglingalaganna sé sjóveðréttur í farminum vegna björgunarlauna, en
ekki sé lengur hægt að fá sjóveðrétt í farmgjaldinu. Sama regla gildir í íslenskum rétti, sbr. 204. gr.
siglingalaga nr. 34/1985.
104 Sjá nánar um ákvæðið Peter Schlosser: OJ 1979 C 59, bls. 109-110; O'Malley og Layton:
European Civil Practice, bls. 454 o.áfr; Allan Philip, EU-IP, bls. 62 o.áfr.
344