Tímarit lögfræðinga - 01.12.1999, Blaðsíða 69

Talið var hentugt að mál um persónulega skuld eiganda fasteignar mætti
sameina máli um nauðungarsölu á fasteigninni í þeim samningsríkjum þar sem
slíkt væri heimilt. Þess vegna var álitið viðeigandi að hafa í samningnum
ákvæði sem heimilar að höfða mál gegn einstaklingi, sem á heimili í samnings-
ríki, vegna mála sem tengjast samningi, ef sameina má það mál öðru máli gegn
vamaraðila um réttindi yfir fasteign fyrir dómstóli þar sem fasteignin væri.123
3.4 Varnarþing í vátryggingar- og neytendamálum
3.4.1 Almennt
í 3. og 4. kafla II. hluta Lúganósamningsins eru sérstakar vamarþingsreglur
sem gilda í vátryggingarmálum (7.-12. gr. A) og neytendamálum (13.-15. gr.).
Markmið þessara reglna er að vernda þann samningsaðila sem fyrirfram eru
taldar lrkur á að sé í lakari stöðu við samningsgerðina.124 Mikilvægi reglnanna
má m.a. ráða af því að samkvæmt 1. mgr. 28. gr. skal ekki viðurkenna dóm ef
hann brýtur gegn ákvæðum 3. og 4. kafla II. hluta, en meginreglan um aðrar
vamarþingsreglur samningsins er sú að dómsvald dómstóls í dómsríki verður
ekki endurskoðað.
3.4.2 Vátryggingarmál
3.4.2.1 Gildissvið
Hugtakið vátryggingarmál er ekki skilgreint í Lúganósamningnum, en af 1.
gr. má þó ráða að það tekur ekki til almannatrygginga eða annarra opinberra
trygginga.125 Utan sviðs vátryggingarmála falla einnig endurtryggingarmál,
enda er ekki talin þörf fyrir réttarvemd í þeim málum með sama hætti og þegar
einstaklingar eiga í hlut.126 Eru líkur á að hugtakið beri að skýra sjálfstæðri
skýringu.127
Það er skilyrði þess að um vátryggingarmál í skilningi samningsins sé að
ræða að vátryggjandi sé aðili málsins, hvort heldur er til sóknar eða varnar.
Gagnaðilinn getur þá verið vátryggingartaki, vátryggður, sá sem vátryggingar
nýtur eða hver annar sem byggir réttindi eða skyldur á vátryggingarsamningi,
t.d. tjónþoli þegar um ábyrgðartryggingu er að ræða, sbr. 10. gr. A hinn bóginn
123 P. Jenard og G. Möller: OJ 1990 C 189, bls. 74.
124 Alþt. 1995, A-deild, bls. 2564. Sjá nánar um rökin P. Jenard: OJ 1979 C 59, bls. 28.
125 Sjá t.d. Lennart Pálsson: Bryssel- och Luganokonventionema, bls. 116.
126 Sjá Peter Schlosser: OJ 1979 C 59, bls. 116. Þess skal þó getið að innan gildissviðs reglunnar
falla ýmis tilvik vátryggingarmála þar sem talið hefur verið að sérstök sjónarmið um aukna
réttarvemd annars aðilans eigi ekki við. Sjá gagnrýni Geimer og Schutze: Internationale Urteilsan-
erkennung, bls. 399-401.
127 Sjá t.d. Peter Arnt Nielsen: Intemational privat- og procesret, bls. 179; Torben Svenné
Schmidt: Intemational formueret, bls. 76; O'Malley & Layton: European Civil Practice, bls. 460.
Sjá til hliðsjónar mál 150/77 Bertrand gegn Ott [1978] ECR 1431. í máli þessu taldi Evrópudóm-
stóllinn að hugtakið kaup með afborgunarkjörum, sem þá var í Brusselsamningnum, yrði að skýra
sem sjálfstætt hugtak og sameiginlegt fyrir öll samningsríkin.
349