Tímarit lögfræðinga - 01.12.1999, Side 80

samningsríkjum ekki skorið úr málinu nema umsaminn dómstóll eða dómstólar
hafi vísað máli frá dómi vegna rangs varnarþings, sbr. niðurlagsorð 1. tölul 17.
gr. Um gildi slíks samnings fer þá eftir lögum þeim sem gilda við umsaminn
dómstól en ekki eftir 17. gr.180 Hér á landi væri um að ræða 3. mgr. 42. gr. eml.
I öðru lagi verður að vera tilvísun í samningnum til tiltekins dómstóls eða
dómstóla í samningsríkjunum. Hafi aðilar einungis vísað almennt til dómstóla
tiltekins ríkis fer það eftir lögunr þess ríkis fyrir hvaða dómstóli höfða skal
málið.181 Það er ekki skilyrði fyrir gildi samnings um varnarþing að aðilamir
eða málið hafi einhver tengsl við það ríki sem aðilar hafa komið sér saman um
að reka málið í.182
I þriðja lagi verður samningur um vamarþing að ná til ágreinings sem þegar er
risinn eða um ágreining sem kann að rísa í tengslum við „tiltekin lögskipti þeirra”
eins og það er orðað. Af þessu má draga þá ályktun að marka verður vam-
arþingssamningi nægilega ákveðið gildissvið til þess að hann sé gildur. Þannig
falla t.d. utan 17. gr. vamarþingssamningar sem taka til hvers konar ágreinings sem
kann að rísa í lögskiptum aðila. Þó verður að telja heimilt að setja ákvæði um vam-
arþing í rammasamning sem varðar fjölda lögskipta milli aðila í framtíðinni, t.d.
um fjölda sölusamninga. I slíkum tilfellum verður þó rammasamningur að af-
marka framtíðarlögskiptin þannig að örugglega megi fullyrða að samningurinn nái
til tiltekinna afmarkaðra lögskipta í framtíðinni.183 Meginatriðið er að nægilega
ákveðin tengsl séu við ein eða fleiri lögskipti, þannig að fyrirfram sé hægt að meta
með nokkurri vissu hvort tiltekin lögskipti falli undir vamarþingssamning.
Einnig má telja það skilyrði fyrir gildum samningi um varnarþing að réttar-
samband aðila hafi alþjóðleg tengsl. Þar sem Lúganósamningurinn tekur ein-
ungis til mála sem hafa á sér vissan alþjóðlegan blæ má telja víst að þetta sé
skilyrði, enda þótt ekki sé það beinlínis tekið fram í 17. gr.184 Samningar um
varnarþing verða því ekki gerðir um ágreining sem kann að rísa í lögskiptum
aðila sem telja verður innlend.185 Það getur svo verið álitamál hversu mikill al-
þjóðlegur blær þarf að vera á lögskiptunum.
3.6.3 Formskilyrði
3.6.3.1 Almennt
Auk þeirra almennu skilyrða sent að framan greinir (kafli 3.6.2) verður
180 Torben Svenné Schmidt: Intemational formueret, bls. 87.
181 Karnovs Lovsamling: 2. bindi 1998, bls. 3546.
182 Sjá mál 56/1979 Zelger gegn Salinitri [1980] ECR 89. Þar sagði að þess væri ekki krafist að
málið hefði nein tengsl við samningsríkið sem aðilar hefðu samið um að dómstóll eða dómstólar
hefðu dómsvald í.
183 Torben Svenné Schniidt: International formueret, bls. 90.
184 í undirbúningsgögnum með Brusselsamningnum er þetta nefnt berum orðum sem eitt af skil-
yrðum vamarþingssamnings. Sjá P. Jenard: OJ 1979 C 59, bls. 37; Peter Schlosser: OJ 1979 C
59, bls. 123.
185 P. Jenard: OJ 1979 C 59, bls. 37.
360