Tímarit lögfræðinga - 01.12.1999, Page 81

vamarþingssamningur að uppfylla formskilyrði sem eru tæmandi talin í a- og
b-lið 1. tölul. 17. gr. I tilgreindu lagaákvæði er mælt fyrir um að vamarþings-
samningur sé skriflegur. Nánar þarf varnarþingssamningur að vera: a) skrif-
legur eða munnlegur og staðfestur skriflega, eða b) í formi sem er í samræmi
við venjur sem aðilar hafa komið á sín á milli, eða c) í milliríkjaviðskiptum í
formi sem er í samræmi við viðskiptavenjur sem aðilunum voru eða áttu á að
vera kunnar og eru almennt þekktar og farið er almennt eftir af aðilum samn-
inga af þeirri gerð á því viðskiptasviði sem um er að ræða.
Framangreind regla tekur tillit til ólíkra sjónarmiða. Annars vegar tekur hún
tillit til réttaröryggis og jafnvægis milli hagsmuna aðilanna. Þannig eru rökin
fyrir þessum formskilyrðum einkum þau að tryggja að raunveruleg samstaða
hafi verið meðal aðila um val á dómstóli. Er reglunni ætlað að koma í veg fyrir
að ákvæði um varnarþing séu tekin upp í samninga án vitneskju annars aðila,
t.d. varnarþingsákvæði sem annar aðila setur einhliða í vörureikning.186 Hins
vegar er reynt með reglunni að koma í veg fyrir of mikla formfestu sem gengið
getur móti raunhæfum þörfum og viðskiptavenjum í milliríkjaviðskiptum.187
Af dómum Evrópudómstólsins sést að leggja verður til grundvallar sjálf-
stæða skýringu þegar metið er hvort nægileg samstaða hafi verið milli aðila um
varnarþingssamning.
3.Ó.3.2 A-liður
Samkvæmt a-lið 1. tölul. 17. gr. þarf samningur að vera skriflegur eða munn-
legur og staðfestur skriflega. Þeirri kröfu að samningur sé skriflegur er fullnægt
ef aðilar hafa báðir undirritað sérstakan samning um varnarþing eða ákvæði um
varnarþing er að finna í skjali sem báðir aðilar hafa undirritað. Skilyrðinu telst
einnig fullnægt ef samkomulag aðila verður örugglega ráðið af bréfaskriftum,
símbréfum, símskeytum, tölvupósti o.s.frv.
Erfitt getur verið að meta hvort því skilyrði sé fullnægt að samningur um
vamarþing sé skriflegur ef varnarþingsákvæði er í almennum afhendingarskil-
málum eða stöðluðum samningum. Þetta álitaefni hefur verið til úrlausnar í
nokkrum dómum Evrópudómstólsins.
Mál 24/76 Salotti gegn Riiwa [1976] ECR 1831. í þessu máli kom fram að sé ákvæði
um vamarþing að finna í almennum viðskiptaskilmálum samningsaðilanna, sem em
prentaðir á bakhlið samningseyðublaðs, uppfyllir vamarþingssamningur því aðeins það
skilyrði að vera skriflegur að skýlaust sé vísað til þessara viðskiptaskilmála í samningi
þeim sem samningsaðilamir undirrita. Enn fremur tók Evrópudómstóllinn fram að hafi
samningur verið gerður með skírskotun til fyrra tilboðs, þar sem vísað var til almennra
viðskiptaskilmála samningsaðila sem hafa að geyma vamarþingsákvæði, telst ákvæðið
um að hann skuli vera skriflegur því aðeins uppfyllt að tilvísunin sé skýlaus og að við-
semjandi sem sýnir almenna aðgát geti þannig gengið úr skugga um það.
186 Sjá P. Jenard: OJ 1979 C 59, bls. 37.
187 Lennart Pálsson: Bryssel- och Luganokonventionema, bls. 152.
361