Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.2002, Side 19

Tímarit lögfræðinga - 01.12.2002, Side 19
bótaábyrgð hans af öðrum ástæðum, sbr. síðar. Sem dæmi um mál, þar sem ágreiningur hefur verið um orsakatengsl, má benda á: H 1995 2592 L, sem rak útfararþjónustu sem sameignarfélag, taldi að Kirkjugarðar Reykjavíkur- prófastdæma, K, sem einnig ráku slíka þjónustu, hefðu notað hluta af kirkjugarðs- gjöldum til þess að niðurgreiða þjónustuna. Talið var, að markaðshlutdeild L hefði minnkað við samkeppni þá, sem hann fékk frá K, og að ekki væri óvarlegt að líta svo á, að eftir að K jók starfsemi sína, hefði lægra verð á þjónustu hans mjög ráðið því, að L missti viðskipti, en hann gat ekki keppt við K á jafnréttisgrundvelli. Talið var nægilega í ljós leitt, að L hefði orðið fyrir tjóni, sem rekja mætti til hinnar ólög- mætu ráðstöfunar K á kirkjugarðsgjöldum. K var dæmt til að greiða L skaðabætur. Tveir dómenda skiluðu sératkvæði. Þeir töldu, að ýmsar aðrar ástæður, sem ekki voru raktar til saknæmrar og ólögmætrar háttsemi K, gætu skýrt dvínandi markaðs- hlutdeild L. Þeir töldu því ekki sannað, að orsakatengsl væru milli ráðstöfunar K á kirkjugarðsgjöldum og tjóns L vegna minnkandi markaðshlutdeildar. Vildu þeir því sýkna K af kröfum L. Aðrir dómar veita vísbendingar um, að meiri kröfur kunni að vera gerðar til sönnunar um orsakatengsl milli háttsemi og frumtjóns, en milli frumtjóns og afleiðinga. Fleiri dómar, þar sem ekki er talin liggja fyrir sönnun um orsaka- tengsl milli háttsemi og frumtjóns, eru t.d. H 1977 516 og H 1999 905. 2.7.3 Sérstakar reglur um sönnun orsakatengsla Þótt það sé almenn regla í skaðabótarétti, að sá sem hefur uppi skaðabóta- kröfu verði bæði að sanna að háttsemi þess, er hann beinir kröfunni gegn, sé saknæm eða sé bótaskyld eftir öðrum reglum, og að orsakasamband sé milli hinnar bótaskyldu háttsemi og tjóns, er ljóst, að stundum er vikið frá þessari reglu, þannig að ekki er krafizt ótvíræðrar sönnunar um orsakatengslin. Er það einkum gert, þegar sök er sönnuð og líkur benda til, að tjónið sé afleiðing sakar, þótt ekki verði færðar á það fullar sönnur.18 Dæmi þessa má einnig sjá, þegar frumtjón er sannað og skaðabótaskylda á því talin vera fyrir hendi, en ekki fullar sönnur um afleiðingamar. Þessi beiting dómstóla á sönnunarreglum um orsakatengsl, sem oft felst í því, að sönnunarbyrði um orsakatengsl er milduð eða henni jafnvel er snúið við, eftir að búið er að sanna saknæma háttsemi, er áberandi á sumum sviðum skaðabótaréttar. í fyrsta lagi hefur verið bent á líkamstjón í þessu sambandi.19 Má benda á ýmsa dóma, þar sem ekki sýnast gerðar ríkar kröfur til sönnunar um orsaka- samband milli hinnar bótaskyldu háttsemi og afleiðinga, sem e.t.v. koma fram löngu síðar. Hér má nefna sem dæmi H 1961 793. 18 Sbr. t.d. Arnljótur Björnsson: „Hæstaréttardómur frá 21. marz 1986“. Tímarit lögfræðinga. 1. hefti 1986, bls. 62-71, hér bls. 66. 19 A. Vinding Kruse: Erstatningsretten, bls. 144; Jan Hellner og Svante Johansson: Skadestándsratt, bls. 200 og Peter I.odrup: Lærebok i erstatningsrett, bls. 328 (nefnir vinnuslys). 323
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112

x

Tímarit lögfræðinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.