Árbók Háskóla Íslands - 01.04.1967, Page 23

21
því að setja því hömlur, hve löngum tíma menn geta varið til
að skila einstökum hlutum námsins. Annað auðkenni á háskóla-
námi síðustu áratuga er það, að kennslutilhögun hefir verið
að miklu leyti með sama hætti fyrir alla þá, sem stundað hafa
nám í tiltekinni grein, þótt að vísu komi þar til kjörgreinir á
sumum sviðum. Þriðja auðkennið er svo, að þróunin hefir yfir-
leitt horft í þá átt að auka sífellt námsefni og lengja námið.
Ég hygg, að ekki sé um annað meir rætt nú við evrópska
háskóla en þörfina á því að taka til gagngerðrar endurskoð-
unar stefnumörk í háskólakennslu, kennslutilhögun og vinnu-
brögð í háskólunum, bæði af hendi kennara og nemenda. Há-
skólarnir eru mjög á hvörfum síðustu áratugina, aðsóknin
hefir margfaldazt, vísindin verða æ umfangsmeiri, rannsóknar-
starfsemi æ kostnaðarsamari. Fjölmennið við flesta háskóla nú
á dögum skapar sérstök vandamál, stúdentar ná síður saman,
og samneyti milli kennara verður æ minna. 1 þessu efni hefir
háskóli vor sérstöðu, og vér eigum að notfæra oss til hlítar
kosti fæðarinnar, sem eru margvíslegir bæði fyrir nemendur
og kennara. Ágallinn við mannfæðina hér er hins vegar sá,
að hætt er við að ekki skapist sú breidd í starfsemina, sem
oft er talin nauðsynleg til að mynda hagstætt rannsóknarum-
hverfi. Er yfirleitt talið, að öllu minni háskólar en þeir, sem
hafa innan sinna vébanda um 4—5000 stúdenta, séu þess ekki
umkomnir að skapa slíkt rannsóknarumhverfi, sem greint var,
og skyldi þó forðast alhæfingar.
1 umræðunum um nýskipan námstilhögunar víða í Evrópu
er það mjög haft á oddi, að greina beri milli mismunandi
kennslu- og námsstiga í háskólunum, og yfirleitt virðist vera
mikil tilhneiging hjá mönnum til að telja, að hið akademíska
frelsi, að svo miklu leyti sem það snýr að stúdentunum, eigi
ekki framtíðina fyrir sér. Er athyglisvert, að víða í löndum
virðast háskólastúdentar sjálfir einnig vera þessarar skoðunar,
en þeir telja, að þá hljóti hins vegar að koma til stóraukið
liðsinni hins opinbera við stúdenta til þess að gera þeim fjár-
hagslega kleift að einbeita sér að náminu. Frá hálfu háskól-
anna er talið, að meginþörf sé á auknu liðsinni um kennslu