Dvöl - 01.07.1940, Síða 14

172
D VÖL
hún hefir verið. Helga ann ennþá
Herði og hefir eignazt með honum
tvo hrausta sonu. Hún hefir alið þá
upp í anda hinna hraustu víkinga.
Hinn eldri er þegar 7—8 vetra og
orðinn hinn færasti sundgarpur.
Vafalaust hefir Helga ekki farið
úr hólmanum, eftir að hún hraktist
þangað. Hún hefir, eins og mörg
húsmóðirin hér á landi, unnið sín
fábreyttu skyldustörf, fórnað sér
fyrir unga sonu og reynt að halda
við ástinni, sem tengdi hana við
fullhugann Hörð, þrátt fyrir það,
að hún hefir hlotið að sjá, að hverju
stefndi með framferði þeirra Hólm-
verja. Hún er sönn mynd hinnar
göfugu konu, sem er sterk og heit
í ást sinni og þolgóð og fórnfús í
mótlætinu.
Söguritarinn reynir ekki að trana
Helgu fram. Hann segir með fáum
orðum frá hinu glæsilega afreks-
verki hennar, og getur hennar að-
eins einu sinni í frásögn sinni um
Hólmverja. Geir, fóstbróðir Harðar,
kemur hættulega særður úr einni
ránsförinni. Sagan getur þess þann-
ig: „Helga var góður læknir og
græddi Geir at heilu.“ — Af þessum
fáu orðum má lesa óskráðan þátt
um líf Helgu í eynni. Hún er góður
læknir og græðir særða „at heilu“.
Það er hennar hlutverk að lina
þjáningar hinna særðu og græða
að fullu þau sárin, er ekki gerðust
banvæn. Þarna er Helga enn ímynd
hinna beztu kvenna, þeirra, sem
fórna æfi sinni og lífsþreki til líkn-
arstarfa.
Nú fer að líða að lokaþættinum
í sögu Helgu jarlsdóttur. — Hinn
mikli svika- og hefndadagur renn-
ur upp. Bændurnir í nágrenninu
hafa svarið þess dýra eiða að ganga
milli bols og höfuðs á útlögunum
í hólmanum og keypt hinn versta
mann til að bera friðarorð á milli
með svik í huga. Hann kemur í
hólmann og segir frá boðum bænda
um sakaruppgjöf við útlagana, ef
þeir láti af sínum fyrri spellvirkj-
um og yfirgefi hólmann. Geir, fóst-
bróðir Harðar, og margir fleiri trúa
orðum hans. Þeir þrá frelsið og
friðinn og láta blekkjast. Þeir eru
síðan fluttir i land í smáhópum og
höggnir, þegar að landi kemur. —
Hörður er tortrygginn og yfirgefur
hólmann síðastur sinna manna, en
lætur þó að lokum glepjast af fag-
urgalanum. En Helga trúir ekki
friðarboðunum. Hún hefir ekkert
gott reynt af frændum Harðar og
löndum. Hún neitar að fara og
verður ein eftir í hólmanum með
syni sína tvo, annan fjögra og hinn
átta vetra. Hörður fer sömu för og
hinir, en tekst þó áður að launa
svikaranum að verðleikum. Hann
er síðan veginn eftir frækilega vörn.
Helga bíður í hólmanum með
ungum sonum. Þegar Hörður kemur
ekki aftur, ræður Helga það af lík-
um, hvað gerzt hafi. Hún ber harm
sinn í hljóði, en hugsar ráð til
bjargar. Við höfum fyrr í sögunni
kynnzt henni sem ástheitri unn-
ustu, sem þolinmóðri og þrekmikilli
eiginkonu og sem lækninum, er