Dvöl - 01.07.1940, Blaðsíða 16

174
DVÖL
Heimsólmir
Eftir Grímni
0 Islenzk smásaga £
Kyrrlátt húm maínæturinnar færðist
yfir Breiðdalinn. Kvöldroðinn í norðvestr-
inu bliknaði og eyddist. Skai-par línur
tindóttra fjallanna mýktust og máðust
með hverju augnabliki, sem leið. Hvellt
spóavell barst öðru hvoru frá rauðamýr-
inni við fjallsræturnar og rauf kvöldþögn-
ina.
Norður með hlíðinni, heim að Hjalla,
reið maður gráum hesti. Hann naut kvöld-
blíðunnar og lét hestinn að mestu sjálf-
ráðan um að þræða óglögga götutroðninga
heim að bænum. Gróðurlaust var enn að
mestu, nema í mýrarkeldunum til hægri
handar ferðamanninum.Þar stóðu nokkrar
bústnar og lagðsíðar ær í hnédjúpum
leirnum og drógu Ijósgræna gróðurnálina
upp úr keldunni. Súrbeiskan leirþef lagði
að vitum ferðamannsins. Snögglega varð
hann gripinn ákafri löngun til að vaða
þama berfættur í keldunni, láta leirinn
spýtast upp á milli tánna, slíta stararkólf-
inn upp úr eðjunni, tyggja hann og spýta
síðan stórum gúlsopa af golgrænum saf-
anum út um annað munnvikið, alveg eins
og hann hafði gert, þegar hann var smá-
drengur. Maðurinn hló við lágt að þessari
skyndilöngun, svo fjarstæð fannst honum
hugsunin vera. Það átti helzt við, að hann
færi að stríplast þarna úti í leirmýrinni,
hann, klerkurinn, séra Jón Ólafsson,
prestur í Firði. Og nú kom hann auk þess
frá því að vinna prestsverk fyrir embættis-
bróður sinn í Breiðdalsþingum, sem var
fjarverandi um stundarsakir. Séra Jón Ól-
afsson kom beina leið frá sjúkrabeði ekkju-
frúarinnar í Hvammi, frá því að veita
henni náðarmeðulin. Ferð hans var heitið
að Hjalla til gistingar hjá fornvini hans og
skólabróður, en tengdasyni gömlu frúar-
innar í Hvammi, Hjalta Helgasyni.
Séra Jón var ungur í þjónustu. Hann bar
takmarkalitla virðingu fyrir sínu kirkju-
lega embætti og hinum ytri kennimerkjum
þess. Hann ól í brjósti djarfar vonir um að
komast til metorða í stéttinni með aldri og
árum. Komið gat þó fyrir, að jafn óprest-
legar hugsanir gægðust fram í huga hans
og hin skyndilega löngun til að vaða í leir-
keldunni áðan. Þær stundir komu jafnvel,
að honum fyndist hempan vefja sig mjúk-
um fjötrum. Allt slíkt hristi séra Jón af
sér eins og hvimleið óþrif.
Þetta var í fyrsta sinni, er hans var vitj-
að til að inna af hendi það prestsverk, er
hann kom nú frá að vinna. Og þetta var
einnig í fyrsta skipti, sem hann hafði verið
staddur við dánarbeð, og gafst færi að at-
huga manneskju, er dauðinn hafði þegar
merkt, svo að ekki varð um villzt. Kynni
hans af dauðanum höfðu áður aðeins verið
þau, að flytja snotrar líkræður og viðeig-
andi íburðarmiklar, eftir því hver í hlut
átti, yfir blómskreyttum kistum og að kasta
á þær moldarrekunum þremur. Áhrif þau,
sem hann varð fyrir, þar sem hann sat við
höfðalag gömlu konunnar og veitti henni
náðarmeðulin, meðan maðurinn með ljá-
inn dokaði við fótagaflinn — eða svo hugs-
aði séra Jón sér afstöðuna—fylgdu honum
út í vorkvöldið og rændu hann nokkru af
nautn veðurblíðunnar. Honum fannst ó-
viðeigandi að gefa sig vorkvöldinu á vald,
þó að dýpst í sálu hans hljómuðu strengir
í samræmi við vorið, sem lá í loftinu.
Leiðin heim að Hjalla styttist óðum.
Því lengur sem séra Jón ferðaðist úti í
vorblíðunni, því sterkara bergmál vakti
hið brennandi vor i brjósti hans, og að
sama skapi máðust áhrifin frá sjúkrabeðn-
um, þó að hann leitaðist við að halda hug-
anum við hverfleika þessa lífs og hin