Dvöl - 01.07.1940, Síða 30

188
D VÖL
fslendingar
lákamsvoxtui*, skapferli og’ þjóðareðli
Eftir P. A. Sclileisner
Axel Guðmundsaon þýddi
Kaflinn er lauslega þýddur úr bókinni,
„Island, undersögt fra et lægevidenskabe-
ligt Synspunkt" eftir danska lækninn P.
A. Schleisner. Höfundurinn var sendur
með konunglegri tilskipun til íslands árið
1847, til þess að gera athuganir um heilsu-
far þjóðarinnar, og þó einkum til þess að
rannsaka og grafast fyrir um orsakir gin-
klofa, sem olli miklum barnadauða í Vest-
mannaeyjum um þær mundir. — Þýð.
íslendingar eru yfirleitt hraust-
lega byggðir og vel vaxnir. Krypp-
lingar eða vanskapaðir menn eru
mjög sjaldgæfir. Margir telja, að
þeir séu hærri vexti en Danir, en
um það get ég ekki fullyrt að svo
stöddu. Hitt virðast aftur á móti
rannsóknir mínar hafa leitt í ljós,
að blóðhiti íslendinga sé meiri en
með öðrum þjóðum, eða að meðal-
tali 37,27. Sú skoðun er ríkjandi
meðal íslendinga, að ýms lyf, eink-
um uppsölu- og hægðalyf, verki
minna á þá en útlendinga. Þetta
virðist ekki fjarri sanni og gæti ef
til vill átt rót sína að rekja til þess,
að maturinn er næstum einvörð-
ungu borðaður kaldur. Ég hefi enn-
fremur veitt því athygli, að meira
sést af hvítunni í augum íslendinga
en annarra manna. Veldur það því,
að svo virðist sem þeir séu stöðugt
að hlusta með vakandi athygli.
Það er alkunnugt, að fornkonurn-
ar dáðu meira vasklega karlmenn
og mikla að vallarsýn en þótt fríðir
væru. Mun sá smekkur enn ríkj-
andi; enda er fríðleiki í andlits-
falli sjaldgæfur á íslandi, einkum
meðal karlmanna. Verður það og
enn meira áberandi sökum þess, að
enginn hirðir hið minnsta um útlit
sitt. Aftur á móti kunna allir ís-
lendingar að meta gjörvilegan vöxt
og sterklegan. Gamla, íslenzka
glíman er enn iðkuð, og er það því
nær einasta skemmtunin, sem höfð
er um hönd. Hvar sem ungir menn
mætast, skiptir það engum togum,
að þeir takast á fangbrögðum. En
aldrei hefi ég séð það leiða til ill-
inda, nema menn væru við öl.
íslendingar eru að eðlisfari þung-
lyndir. Rólyndi og alvara eru höfuð-
einkenni í skapferli þeirra. En þeir
eru þrautseigir í hverri raun. Þeir
sækjast ekki eftir hættunum, en
sé því að skipta, leggjast þeir á ár-
ina hægt og sígandi, unz markinu
er náð. Þeir eru gætnir og var-
færnir, einkum ef ókunnugir eiga
í hlut. Varúðin virðist þeim í blóð
borin. En í hættum og erfiðleikum
sýna þeir oft hina mestu karl-
mennsku og snarræði.