Dvöl - 01.07.1940, Síða 79

DVÖL
237
Allt ogf ekkert
Smásjáin, sem stækkar
25,000 sinnum.
Á tilraunastofum RCA í Camden í
Bandaríkjunum, hefir verið gerð ákaflega
merkileg smásjá, og tekur hún öðrum
smásjám svo stórlega fram, að heita má
að nafnið eitt sé þar sameiginlegt. Venju-
legar smásjár geta stækkað allt að 1500
sinnum við venjulega ljósbirtu og allt að
2500 sinnum með útfjólubláu ljósi. Hin
nýja smásjá er tíu sinnum sterkari. Höf-
undur þessarar smásjár heitir Ladislaus
Marton, en hann hefir þó notið aðstoðar
margra annarra vísindamanna, þar á með-
al Vladimirs Zworykin, sem frægur varð
fyrir uppgötvanir á sviði myndaútvarps.
Smásjá þessi er nefnd „elektron-smásjá“,
þar sem hún notar „elektron“-geisla í stað
ljósgeisla, en bylgjulengd „elektron“-geisla
er mun styttri en bylgjulengd ljósgeisla og
þess vegna hægt að „sjá“ með þeim
smærri hluti. Svo glöggskyggn er þessi
smásjá, að með því að taka ljósmyndir
af því, sem í henni sést, og stækka þær
síðan, má í vissum tilfellum fá stækkun
sem nemur 100.000 sinnum hinni raunveru-
legu stærð. Smásjá þessi opnar vísindun-
um nýja heima, sem áður voru algjörlega
lokaðir.
Kr akatoa- gosiö.
Kl. 1 e. h„ 6. ágúst árið 1883, sprakk
eyjan Krakatoa í hollenzku Austur-Indí-
um í loft upp. Eyja þessi var raunverulega
ekki annað en toppur á eldfjalli, níu fer-
mílur að flatarmáli, en sjálfsagt hefir það
verið einhver furðulegasta sýn, sem nokk-
urt mannsauga hefir litið, þegar sjómenn
á enska skipinu Charles Bal, sem var í tíu
enskra mílna fjarlægð, sáu eyjuna þeytast
upp í loftið. Talið var, að gosstrókurinn í
Grænalónsgosi í Vatnajökli árið 1934 hefði
verið 15 km. á hæð, en gosstrókurinn i
sprengigosi Krakatoa var talinn 23 km.
á hæð og þó margfalt stærri að ummáli.
Augnabliki eftir sprenginguna heyrðu sjó-
mennirnir á Charles Bal það hæsta hljóð,
sem talið er að heyrzt hafi á jörðunni frá
því sögur hófust. í 2200 km. fjarlægð, við
strendur Ástralíu, hljómaði það eins og
háværar sprengingar og á Rodrigues-eyju,
í 4800 km. fjarlægð, skrifaði lögreglustjóri
einn í bækur sínar, að þungar fallbyssu-
dunur heyröust af hafi.
Hver var Shakespeare?
Mr. Charles W. Barrell heldur því fram
í tímaritinu The Scientific American, að
skáldið William Shakespeare hafi raun-
verulega heitið Edward de Vere og verið
hinn sjöundi jarl af Oxford. Með því að
bera saman málverk, sem til eru af Shake-
speare og de Vere, er talið að sjá megi hin
sömu svipeinkenni. Þá kvað það einnig
hafa komið í ljós, er málverk af Shake-
speare voru „röntgen“-mynduð, að á þeim
höfðu einhvern tíma verið gerðar breyt-
ingar til þess að fjarlægja hin sameigin-
legu einkenni og loks hafði verið málað
yfir tignarmerki jarlsins af Oxford. Þótt
hér kunni að vera rétt með farið, gefur
það á engan hátt gleggri upplýsingar um
það, hver hafi ritað verk Shakespeare’s,
en um það hefir verið mikið deilt, og voru
þau um eitt skeið eignuð Francis Bacon.
Fréttir frá Kína herma, að silfurkista
sú, er hefir að geyma bein Ghengis Kan,
hins fomfræga Mongólahöfðingja, hafi
verið flutt úr hvílustað sínmn til Yulin
Chensi, en þar mun silfur hennar þykja
á öruggari stað.
Þegar Chamberlain neitaði að kalla
saman enska þingið í fyrra, vegna stríðs-
hættu, sagði einn þingmaðurinn:
Þetta var alveg rétt hjá Mr. Chamber-
lain; fólk hefði getað haldið, að einhver
óþægindi væru I vændum!