Morgunn - 01.12.1925, Blaðsíða 46

188
M 0 lt G U N N
E" skal leyfa mér að minna á nolckra stafii úr sögum
vorum, er benda í þessa átt:
T PóstbræSrasögu (19. kap.) segir frá því, að þeir bræð-
ur Kálfr og Steinólfr voru „úti staddir undir einum lnisvegg
og töluðust við, og þá geta þeir að líta, hvar menn gengu
utan eftir vellinum; þeir þóttust ltenna mennina og sýndist
þar vera Þoi’geirr Ilávarsson, og þeir níu menn, er þar fellu
á skipinu með Þorgeiri — voru allir alblóðugir og ganga inn
eftir vellinum og úr garði; og er þeir koma að á þeirri, er
fellur fyrir innan bæinn, þá hurfu þeir. Þeim bræðrum varð
ósvift við þessa sýn (þ. e. þeir stóðu lireyfingarlausir) ....
Þeir brceður gengu til stofu, þá er <if þeim lciff þaS ómegin,
er yfir þá hafði li'Siti."
Þá má minna á frásögn Grettis sögu (kap. 35.) um viður-
eign Grettis við Gláxn: „Og sem þrællinn liafði þetta mælt,
þá rann af Gretti ómcgið, þaS nem á honum hafSi veriS
Urn skygnu stúlkuna við Mývatn segir meðal annars:
„Ilún átti vanda til að sitja lieilum tímum saman eins og
agndofa, og hvessa augun í ýmsar áttir innan húss, þótt aðrir
sæju ekkert, er tíðinda þætti vert.“ Þjóðs. Jóns Árnas. I.,
bls. 409.
Eftir er að skýra orðið „ófreskja.“ ÞaS er haft um það,
sexn er ljótt, ógeðslegt, og gieti því vel samrýmst við sumar
merkingar í óferskur = ófresltur: óferskt = gamalt, skemt,
úldið o. s. frv. Þó þykir mjer önnur skýring sennilegri. Vér
segjum, að eitthvað sé okkur í fersku minni, þegar það er
sem nýtt fyrir oss og því skýrt fyrir hugarsjónum vorum-
Upphaflega merkingin í ófreskja gæti verið það, sem sést
óskýrt, og því liaft um vofur, svipi o. s. frv. Vér höfum orðið
skrímsl í sömu merkingu og ófreskja, en skrímsl er myndað
af skrim, og skrim er dauf birta, glæta. Skrímsl er því eigin-
lega það sem sést óglögt. í nýnorsku merkir skrimsla bæði
glætur og vofu eða reimleika.
Guðm. Finnbogason.