Frjáls verslun - 01.02.2001, Side 79

STJÓRNUN ÁRflNGUR FÓLKS í STflRFI
Tilfinningagreind fólks að hraka
Ein af helstu ástæðum þess að Daníel Goleman skrifaðl bókina Tilfinningagreind var að benda á
að tilfinningagreind virðist vera að hraka. Okkur gengur erfiðar í dag að stjórna sjáifum okkur en
fyrir nokkrum áratugum síðan.
stoða hina og eru fúsir til að deila lausnum og hugmyndum
með öðrum. Rannsóknir á framúrskarandi sölumönnum hjá
Fortune 500 fyrirtækjum eins og AT&T, IBM og PepsiCo.
sýna að bestu 10% sölumannanna skila að meðaltali 6.7 millj-
ónum dollara hver á móti 3 milljónum dollara meðalsölu-
manna.
Hvað er tílfinninyayreind? Tilfinningagreind er geta til að
greina eigin tilfinningar og annarra ásamt getu til að hvetja
sjálfan sig og stjórna eigin tilfinningum og samskiptum við
annað fólk. Goleman tekur fyrir ijóra flokka tilfinningagreind-
ar (sjá ramma) sem skýra framúrskarandi árangur í starfi. I
fyrsta flokknum eru sjálfsmeðvitundarþættir: Tilfinningaleg
meðvitund, nákvæmt sjálfsmat og sjálfstraust.
I öðrum flokknum eru sjálfsstjórnarþættir, sem gera okk-
ur kleift að hvetja sjálf okkur áfram og stjórna því sem við
greinum hjá sjálfum okkur. Þeir eru: Sjálfssfyrkur, trúverðug-
leiki, samviskusemi, aðlögunarhæfni, árangursþörf og frum-
kvæði.
I þriðja flokknum eru atriði sem lúta að félagslegri meðvit-
und, þ.e. að skilja og geta lesið annað fólk og samskipti. Þeir
eru: Samkennd, skipulagsleg meðvitund og þjónustuvilji.
I ijórða flokknum er félagsleg færni, sem gerir okkur kleift
að hafa áhrif á og vinna með öðrum á árangursríkan hátt.
Þættir í þessum flokki eru:
Þróun annarra, leiðtoga-
hæfileikar, áhrif, sam-
skipti, breytingastjórn-
un, ágreiningsstjórnun,
að mynda tengsl og
samvinna.
Að þeldtja og skilja
sjálfan sig Fyrsti
hornsteinn tilfinninga-
greindar er sjálfsmeð-
vitund en hún lýtur að
getu til að greina og
skilja eigin tilfinning-
ar, skap og hvatir
ásamt áhrifum á
aðra. Fólk með
mikla sjálfsmeðvit-
und hefur djúpan
skilning á sjálfu sér,
styrkleikum, veik-
leikum, þörfum og
hvötum. Það veit hvaða áhrif tilfinningar hafa á eigin frammi-
stöðu. Þessir einstaklingar vita t.d. hvernig þeir bregðast við
þegar þeir mæta óundirbúnir á erfiðan fund og fá á sig snún-
ar spurningar. Þeir geta lesið sjálfa sig og taka t.d. eftir því
þegar þeir verða reiðir eða sárir. Þeir sem ekki eru meðvitað-
ir um eigið tilfinningalegt ástand, eins og t.d. pirring og reiði,
eru ekki líklegir til að geta stjórnað því.
Sjálfsmeðvitund varðar einnig skilning á mikilvægum gild-
um og markmiðum. Einstaklingar með mikla sjálfsmeðvitund
eru t.d. líklegir til að hafna starfi þar sem búast má við
spennu milli mikilvægra persónulegra gilda eins og réttlætis
og heiðarleika. Annað, sem einkennir þá, er að þeir geta rætt
um sjálfa sig og eigin tilfinningar á nákvæman hátt sem og
áhrif þeirra á eigin frammistöðu. Þeir viðurkenna mistök auð-
veldlega og eru opnir gagnvart vel meintri endurgjöf.
Að geta Stjórnað Sjálfum sér Annar hornsteinn tilfinninga-
greindar er sjálfsstjórn eða stjórnun á tilfinningum og hvöt-
um sem við finnum fyrir og erum meðvituð um (sjálfsmeðvit-
und). Fólk með litla sjálfsstjórn er líklegt til að missa stjórn á
sjálfu sér, oft með ófyrirséðum afleiðingum. Sjáum til dæmis
fyrir okkur flugstjóra sem fer í fýlu, stjórnmálamann sem í
reiðikasti segir hluti sem alls ekki eru viðunandi eða lög-
reglumann sem missir stjórn á sér við handtöku. Rannsóknir
á umferðarlögreglumönnum í New York benda til að sjálfs-
stjórn sé það sem greini að framúrskarandi umferðarlög-
reglumenn frá hinum. Þeir fyrstnefndu hafa
róandi áhrif á aðra, geta haldið aftur af
hvatvísum eigin viðbrögðum og
lenda þar af leiðandi sjaldnar í
aðstæðum þar sem allt fer
úr böndunum.
p, Tilfinningaleg
sjálfsmeðvitund er
nauðsynleg for-
senda hinna
þriggja þáttanna.
I dæmi lögreglu-
þjónsins hér á
undan myndi
lögregluþjónn
með mikla
sjálfsmeðvit-
und geta lesið
sitt innra
ástand (reiði).
Ef hann býr