Morgunn - 01.06.1996, Blaðsíða 71

MORGUNN
aðstæðurnar væru eins öfgakenndar og í einangrunarfanga-
búðum, næði ég eyrum manna. Mér fannst mér þess vegna
skylt að skrifa niður það sem ég hafði gengið í gegnum, því að
ég hugsaði að það gæti komið þeim að gagni sem hættir til að
örvænta.
Þess vegna kemur mér það á óvart og vekur mig til
umhugsunar að meðal þeirra tuga bóka sem ég hef skrifað,
skuli það vera einmitt þessi sem hefur átt slfkri velgengi að
fagna. Bókin sem ég ætlaði að skrifa undir dulnefni svo að hún
gæti aldrei aukið hróður höfundarins. Ég áminni því stúdenta
mína bæði í Evrópu og Ameríku æ ofan í æ: „Miðið ekki að
velgengni - því meir sem þið stefnið að slíku og hafið það að
markmiði, því lengra eruð þið frá því. Það er ekki hægt að
keppa að velgengni fremur en hamingju. Hún verður að fylgja
í kjölfarið. Og það hendir því aðeins ef maðurinn gefur sig af
heilum hug að verkefni sem er æðra honum sjálfum eða
annarri persónu. Þá getur velgengnin eða hamingjan komið af
sjálfu sér sem aukaverkun og án þess að eftir henni sé keppt.
Hamingjan verður að koma þannig og það sama gildir um
velgengnina. Þú verður að láta hana koma án þess að skeyta
um hana. Ég vil að þú hlustir á það sem samviskan segir þér að
gera og farir og gerir það eins vel og þú framast getur. Þá munt
þú sjá að þegar til lengri tíma er litið - ég segi, þegar til lengri
tíma er litið - þá nýtur þú velgengni, einmitt af því að þú
gleymdir að hyggja að henni.“
Margt má læra af þessu ævisögubroti hans. Hann sýnir þar
hvernig manneskjan bregst við þegar hún uppgötvar skyndi-
lega að hún á bókstaflega ekki neitt eftir nema lífið sjálft -
hlægilega nakið. Lýsing Frankls á samblandi tilfinningaflæðis
og sljóleika er áhrifamikil. Köld forvitni um hvað verður um
mann kemur fyrst til bjargar. Fljótlega finna menn svo leiðir
til að reyna að halda því lífi sem eftir er, þótt möguleikarnir
virðist litlir. Hungur, niðurlæging, ótti og sár reiði yfir
69