Ný saga - 01.01.1991, Blaðsíða 79

taki þátt í að semja handrit að
myndum, séu með í ráðum?
Getum við ætlast til að þeir
verði sérfróðir um tæknileg
atriði og geti sameinað þetta
tvennt? Hægt er að ímynda sér
að það yrði sérverkefni
einhverra sagnfræðinga að
sameina sagnfræðina og
tæknina. Flest okkar vita svo
lítið um sjónvarp og gerð
sjónvarpsefnis að við erum
hjálparvana án samverkafólks
sem sér um hina tæknilegu eða
myndrænu hlið.
Fledelius leggur einmitt svo
mikla áherslu á að
sagnfrœðingar verði að
hugsa allt öðru vísi en áður.
Þeir verði að læra hand-
bragðið, kuntia eitthvaðfyrir
sér í myndgreiningu og
fagurfrœðt Kannski á hatttt
fyrst og fremst við að
sagnfræðingar hafi það
mikið vit áþessit aðþeirgeti
nýtt sér sérfræðiaðstoð?
Eggert: Það er ekki hægt að
gera þá kröfu að sagn-
fræðingurinn hafi vald á allri
tækninni en mikilvægt er að
hann og „pródúsentinn“geti
talað saman. Sagnfræðingurinn
má ekki vera algerlega undir
verndarvæng „pródúsentsins".
Þá þarf sagnfræðingurinn að
kunna að „lesa“ myndir, greina
jiær og vinna með þær sem
heimildir. Fyrsta skrefið er að
kenna fólki að horfa á myndir.
Erlendur: Rithöfundarhæfi-
leikar nýtast sagnfræðingum því
þá ná þeir betur til fólks.
Kvikmyndin er að þessu leyti
sambærileg við bókmenntirnar.
Mér hefur alla tíð fundist að
kvikmyndafræði, kvikmynda-
saga og myndmál, þyrfti
nauðsynlega að vera fastur
þáttur í uppeldi okkar og
menntun. Fyrir nokkrum árum
var ég ásamt félaga mínum með
þátt í sjónvarpi, Kvikmynda-
þáttinn, þar sem við reyndum
að draga athygli fólks að
myndmáli. Við vonuðum á
sínum tíma að þessi þáttur yrði
fastur liður í dagskrá
Sjónvarpsins, að á eftir okkur
tækju við nýir menn og að
sjónvarpið yrði ævinlega með
fræðslu um þetta efni. Miðað
við hvað fólk horfir mikið á
myndir j:>á er óviðunandi með
öllu að ekki skuli vera nein
kennsla í kvikmyndafræði. Þetta
á að vera partur af menntun
sérhvers manns. Minn draumur
var sá að Kvikmyndasafnið
næði að vaxa úr grasi og verða
bakhjarl við skólakerfið við
fræðslu í kvikmyndafræðum.
Hvað tneð sagnfræðinga
sérstaklega?A kennsla í
tækni setn viðketnur kvik-
myndagerð að vera hluti af
menntun hvers sagnfræð-
ings?
Erlendur: Þeir þyrftu a.m.k. að
vera tilbúnir í slaginn með
sjónvarpsmönnum, kvikmynda-
gerðarmönnum, og geta komið
með ábendingar sem taka mið
af myndmáli en ekki texta á
bók. Ég tel mikilvægt að menn
hafi kynnst vinnu með
myndmál. Ég hef áhyggjur af
því að samfélagið nýti ekki
sagnfræðinga til þess að hafa
áhrif á Jiað hvað fari á þessa
myndmiðla því það er enginn
sem ber ábyrgð á Jwí. Það er
Er sjónvarp besta leiöin til aö ná til
fólks?
ein allsherjar tilviljun sem skýtur
skökku við á þessum
skipulagstímum.
Eggert: Mikilvægt skref er að
kynna þessi mál, t.d. fyrir
sagnfræðinemum. Síðastliðinn
vetur sýndi ég nemendum í
aðferðafræði við Háskólann
atriði úr fjölda mynda,
heimildarmynda og leikinna
mynda, sem ég hafði klippt
saman, samtals um 70 mínútur.
Öll voru atriðin til marks um
einhver mistök. Fæstir
nemendanna höfðu hugleitt
hvort eitthvað væri rangsnúið í
myndunum. Flestir höfðu séð
þættina þegar þeir voru á sínum
tíma sýndir í sjónvarpi og ekki
tekið eftir neinu. Þetta er
sjónvarpskynslóð, fólk um og
yfir tvítugt, og virðist nánast
fullkomnir þiggjendur. Sumir
sögðu að nú horfðu þeir á
heimildarmyndir í sjónvarpinu
með allt öðru hugarfari en áður.
Þetta er fyrsta skrefið, bæði hjá
nemendum og sagnfræðingum,
að efla gagnrýna hugsun
gagnvart myndmáli. Þegar farið
er að rýna í margar þessara
heimildamynda sem gerðar liafa
verið þá eru þær irýsna slappar.
Eru sagnfræðingar ekki
alltof feitnnir við sjónvarþ
og kvikmyndir? Þeir semja
bækur og ritgerðir ett veigra
sér við því að fara ttþþ í
sjónvarþ og bjóða fratn
krafta sítta. Vex þetta þeint
ekki meira í attgum ett
ástæða er til? Þarna er
einhver veggur á tnilli.
Stundum er eins og hinir
sjóttrænu tniðlar séu fyrir
utan sjóttdeildarhring sagn-
fræðinga.
Erlendur: Það er erfitt fyrir
hvern sem er að snúa sér að
stórri stofnun. Gagnvart
sjónvarpi er ójxiríi að vera með
feimni, sérstaklega ef menn hafa
þaulkannað eitthvert efni sem
er vel úrvinnsluhæft í sjónvarpi.
Menn verða að láta vita af sér;
það er bara spurning um
einstaklingsframtak. Ef hins I
Ég tel mikilvægt aö
menn hafi kynnst
vinriu með myndmál.
Ég hef áhyggjur af
því að samfélagið
nýti ekki
sagnfræðinga til
þess að hafa áhrif á
það hvað fari á
þessa myndmiðla
því það er enginn
sem ber ábyrgð á
því.
77