Ritmennt - 01.01.2005, Page 18

AUÐUR STYRKÁRSDÓTTIR
RITMENNT
Áskorun.
Konur, Ijósill kyennalisiann F:
Frú Kutriu Magnússon
Frú Þörunn Jónosscn
Frú Bríet Bjnrnliéðiusdóttir
Frú Guðrún Björnsdóttir
Kosningin fer fram í Barnaskóla-
húsinu föstud. 24. jan. og byrjar
kl. 11. fyrir hádegi.
Konuin er ætluð sörstakt herbergi og
leiðbeining ef óskað er.
Munið að kvennlistinn er inerktur F
Lbs. Benediktssafn.
Bríet Bjarnhéðinsdóttir var
kosin af kvennalistanum
í bæjarstjórn Reykjavíkur
1908.
Hannes Hafstein sýndi frekari framfarahug árið 1911 þegar
hann lagði fram frumvarp á Alþingi um rétt kvenna til allrar
menntunar og embætta. Þá var hann ekki lengur ráðherra en
lagði fram frumvarpið að undirlagi Bríetar og í góðri samvinnu
við hana. I frumvarpinu var gert ráð fyrir jöfnum rétti kvenna og
karla til allrar menntunar, sama rétti til námsstyrkja og sömu
réttindum og skyldum til embætta. Þetta kallaði Bríet „pralct-
ískustu lagabótina fyrir konur í bráð" - og átti þá við að kosn-
ingarétturinn til Alþingis væri eftir en hann var henni hjartans
mál.9
Bríet hafði gengist fyrir stofnun Kvenréttindafélags íslands
árið 1907 og staðið fyrir því að flestöll kvenfélög bæjarins sam-
einuðust um að hjóða fram sérstakan kvennalista við bæjar-
stjórnarkosningar í Reylcjavílc árið 1908.10 Giftar konur voru
þá komnar með kosningarétt í Reykjavík, meðal annars fyrir
tilstilli þingmanns Reykvíkinga, Tryggva Gunnarssonar, móður-
bróður Hannesar Hafstein. Bríet var kosin af kvennalistanum í
bæjarstjórn, en hann vann glæsilegan sigur í kosningunum og
kom fjórum konum að. Á listanum var einnig Þórunn Jónassen,
hálfsystir Hannesar, sem fulltrúi Thorvaldsensfélagsins.
Kvenréttindafélag íslands hafði það efst á stefnuskrá sinni
að afla konum kosningaréttar til Alþingis og taldi Bríet þann
rétt undirstöðu allra annarra réttinda. Hún eignaðist sterka
talsmenn á Alþingi, einkum þá Sltúla Thoroddsen og Hannes
Hafstein, sem annars voru ekki sammála um margt. Árið 1911
sammæltust þingmenn um að konum bæri þessi réttur til jafns
við karlmenn. Sérkennileg staða í sjálfstæðismálinu tafði hins
vegar fyrir þessu framfaramáli þannig að það var ekki fyrr en
árið 1915 sem lconungur staðfesti lög frá Alþingi um kosninga-
rétt lcvenna.
Ein mesta ráðgáta íslenslcu lcvenréttindabaráttunnar er sú að
inn í lögin um kosningarétt lcvenna rataði álcvæði þess efnis að
lconur og vinnumenn yrðu að vera orðin 40 ára gömul til þess að
njóta þessara réttinda. Þingmenn sem voru mjög á móti þessu
9 Bríet Héðinsdóttir, Strá í hreiðrið, bls. 118.
10 Sjá Auði Styrkársdóttur, Barátta um vald, bls. 48-51, og Sigríði Th.
Erlendsdóttur, Veröld sem ég vil, bls. 79-91.
14