Vera - 01.12.2002, Blaðsíða 11

mér finnst
Saklaust grín eða fordómar?
„Nýju nágrannarnir mínir eru negrar.
Það pirrar mig, svo ég fór yfir, skeit á
tröppurnar, hringdi dyrabjöllunni og
sagði: „Sonur ykkar er bráðnaður."
Svo hljóðar brandari sem tíu ára
drengur sendi eldri ættingja sín-
um í gegnum textaskilaboð far-
síma síns (sms). Með vissu get ég
sagt að flest okkar telji skilaboðin
viðbjóðsleg og ótillitsöm. En það
sem hins vegar greinir hugsanlega
á milli fólks er hvernig það bregst
við birtingu fordóma sem þessara.
Ég ræddi stuttlega inntak skila-
boðanna við viðtakenda þeirra.
Hann taldi jú skilaboðin ógeðfelld
en yppti öxlum og afgreiddi þau
sem saklaust grín tíu ára drengs.
Sum okkar hefðu hins vegar talið
það vera skyldu okkar sem full-
orðnir eintaklingar að grípa til að-
gerða og ræða við drenginn um
skaðsemi þess að halda á lofti for-
dómum sem þessum.
Mér finnst fleiri mega tileinka
sér þau viðbrögð að taka meðvit-
aða afstöðu gegn fordómum þegar
við verðum vör við birtingu
þeirra. Þá sérstaklega þegar for-
dómum er haldið á lofti meðal
barna sem eru á mikilvægu ald-
ursskeiði hvað varðar mótun liug-
mynda þeirra um lífið og tilver-
una í kringum þau.
Fyrrnefnd textaskilaboð fengu
mig ennfremur til að hugsa um
það hvernig fræðslu gegn kyn-
þáttafordómum er háttað hér á
landi meðal barna í skólum lands-
ins. Þó svo að uppeldislegt mark-
mið skóla sé umdeilt virðist nokk-
ur samstaða um að eitt þeirra sé
að kenna börnum að sýna öðrum
virðingu og umhyggju. Ennfrem-
ur að kenna þá grunn jafnaðar-
hyggju að virða einstaklinga óháð
útliti, litarhætti, kynferði, trú og
hverri annari leið sem farin er til
að skipa fólki á bása. Ég er ekki
hæf til að dæma hve vel skólakerf-
ið hér á landi stendur sig í saman-
burði við önnur í baráttunni gegn
fordómum og hve jafnréttissinnuð
íslensk börn eru. En ég
trúi því að betur má ef
duga skal. Með því að
verja auknum tíma í fræðslu um
fjölbreytileika samfélagsins og um
ýmsa hópa þess, sem sumir hverj-
ir hafa þurft að þola ýmsar raunir
í gegnum söguna, tel ég að gera
megi börn meðvitaðri um nei-
kvæðni kynþáttafordóma og út-
breiðslu þeirra. Ennfremur er
mikilvægt að kennarar séu
þjálfaðir til að taka afstöðu gegn
og bregðast við fordómum hvers
konar meðal nemenda sinna.
Fjölmiðlar qeqnsósa
af staðalmyndum
Fjölmiðlar gefa okkur Islending-
um, hér norður undir heimskauts-
baug, innsýn í líf fólks frá öðrum
menningarsvæðum. Fjölmiðlar
eru þó gegnsósa af staðalmyndum
um svarta „gangstera", öfga-
kennda múslima og fátæka Afr-
íkubúa, svo eitthvað sé nefnt, þá
sérstaklega aíþreyingarefni sem
höfðar til ungs fólks. Staðal-
myndir í fjölmiðlum eiga ríkan
þátt í að móta umræðu samfélags-
ins um hina ýmsu liópa þess. Til
að draga úr því að neikvæðar stað-
almyndir fjöhniðla kyndi undir
fordómum hjá ungu fólki gegn
hinum ýmsum hópum samfélags-
ins tel ég nauðsynlegt að ungu
fólki sé kennt að vega og meta
hvað hin ýmsu skilaboð fela í sér.
Það er nokkru erfiðara að hefta út-
breiðslu viss fjölmiðlaefnis eða
banna ungu fólki neyslu þess.
Einhverjum gæti fundist að ég
ætlist til of mikils af tíu ára börn-
um en ég hef fulla trú á því að tíu
ára börn og jafnvel yngri geti nýtt
sér þekkingu um fjölbreytileika
samfélagsins til að vinna gegn for-
dómum sínum og annarra.
Mér finnst mjög mikilvægt að
við gerum okkur grein fyrir því að
við erum virkir þátttakendur í að
rnóta samfélagið sem við lifum í.
Ef eitthvað er varhugavert í
samfélaginu þá ættum við, og
getum, haft áhrif á það.
Ef eitthvað er varhugavert í samfé-
laginu þá ættum við, og getum,
haft áhrif á það. Til að vinna bug
á fordómum hvers konar tel ég
mikilvægt að bregðast við því þeg-
ar við verðum vör við birtingu
þeirra, til dæmis rneðal ungs
fólks.
Ég skora d Brodda Sigurðarson,
upplýsingafulltrúa hjú Alþjóða-
húsi, að segja skoðun sína ínæsta
blaði.
Kynntu þér tilboðin!
///■'
Einar Farestveit & Co.hf.
BORGARTÚNI 28 • 105 REYKJAVÍK • SÍMAR: 56 22 900 56 22 901
Spennandi
bókunartil
bod!
Þú sparar
kr. 6.590