Vera - 01.12.2002, Blaðsíða 50

vera
50
Markaðshugsun þarf
„Nú þegar átta háskólar starfa á landinu er sam-
keppnin orðin mikil, sérstaða og styrkur hvers þeirra
laðar að nemendur. Við erum í hópi háskóla at-
vinnulífsins og sveigjanleikinn, hæfni til að bregðast
fljótt við þörfum vinnumarkaðar hverju sinni, er
mikilvægur. Þótt frábært nám geti hugsanlega skap-
að störf, er hin leiðin líklegri og eðlilegri. Skólarnir
eiga að laga sig að þróun og nýjungum atvinnulífs-
ins, þar er dýnamíkin og þetta er almennt arðbærara,
bæði fyrir þá sem stofnanir eða öllu heldur fyrirtæki,
fyrir nemendurna og þjóðfélagið almennt. Meðan
Háskóli Islands var einn á landinu þurfti ekki þessa
hugsun, nú er bara svo komið að rekstur skólanna er
hörkubissniss." Stefanía segir markaðshugsun nýja í
háskólum hér, áður hafi tíðkast og tíðkist kannski
enn, þunglamalegar stofnanir að takmörkuðu leyti í
tengslum við umhverfið. „Kerfið og starfsfólkið
gengu fyrir nemendum. Ég segi að nemendur og at-
vinnulíf séu viðskiptavinir skólans, hann eigi að
þjóna þeim en ekki öfugt. Eitt af því sem verður vert
að gera í þessu skyni er að fylgja nemendum eftir hjá
fyrirtækjum, til að meta gæði og afrakstur námsins
betur.“ Helst fær Tækniháskólinn samkeppni frá Há-
skóla Islands, að sögn Stefaníu, Háskólanum í
Reykjavík og Viðskiptaháskólanum á Bifröst. Rekstr-
ardeildir skólans keppa við slíkar deildir í þessum
þrem skólum og tæknideildirnar aðallega við verk-
fræðideild HJ. Stefanía segir líka þurfa að muna eftir
lausaumferð, ef svo megi kalla fólk sem sé frekar óá-
kveðið og detti inn í nám næstum af tilviljun, þetta
sé hópur sem taki við við betri kynningu skólans.
Hún tekur sér málhvíld og færi gefst á ummælum
Páls Skúlasonar, rektors Háskóla íslands, um skipt-
ingu háskóla í rannsóknaskóla og aðra. Stefanía tek-
ur undir andstöðu við þau með flestum kollegum
sínum og spyr hvað háskóli sé án rannsókna. „Enn
kem ég að sérstöðunni, í Tækniháskólanum viljum
við efla hagnýtar rannsóknir í þágu atvinnulífsins og
eigum þegar heilmikið samstarf við rannsóknar-
stofnanir atvinnuveganna og fyrirtæki. Hvað varðar
fjárráð háskólanna; framlög ríkisins, einmitt háð
rannsóknum, þá finnst mér lítið réttlæti í því að
sumir skólarnir fái að auka til muna tekjur sínar með
því að taka skólagjöld."
í góðu sambandi
Stefanía segir vel hafa gengið hingað til í nýja starf-
inu. Hún hafi byrjað í júlí og þann mánuð verið
næstum ein í húsinu, horft á það niðurnítt - hús-
næðið sé eitt af því sem þurfi að bæta - hugsað ráð
sitt um skólastarfið og beðið eftir lífi í bygginguna.
Það hafi komið í ágúst, þá hafi hún kynnst starfsfólki
og síðan hafi talsverð þróun átt sér stað. Hún hafi til
dæmis ákveðið að eiga viðtal við hvern starfsmann,
þetta hafi verið vel þegið, fólk hafi getað sett fram
sínar skoðanir og hugmyndir og það hafi verið gagn-
kvæmt. „Aðferðin er tímafrek en árangursrík, einn
fyrsti liðurinn í breyttum kúltúr á vinnustaðnum.
Það er ekki hlaupið að slíku, starfsmannamál ein og
sér eru viðkvæm og það koma upp krísur." Eitt af því
sem þegar hefur reynst nýja rektornum vel í starfi er
reynsla og tengsl úr vinnu hjá Mennt, sem er sam-
starfsvettvangur atvinnulífs og skóla. Stefanía var
þar framkvæmdastjóri í tvö ár áður en hún sótti um
stöðuna í Tækniháskólanum í vor. Jafnframt stund-
aði hún MBA-nám við Háskóla íslands, smám saman
komin með mikinn áhuga á rekstri og stjórnun. Á
undan fer nokkuð fjölbreyttur fimmtán ára náms- og
starfsferill, óhefðbundinn kannski íyrir konu en afar
jarðbundinn. „Ég hef afskaplega gaman af að læra og
menntunin er frekar fjölrása hjá mér. Fljótlega
sveigðu aðstæður, til dæmis kvótakerfið, athyglinni
frá fiskvinnslufræðum að öðru. Hugleiðingum um
þjóðmál og atvinnulíf, nám í matvælafræði við Há-
skólann, kennslufræði í Kennó og svo þetta fram-
hald í viðskipti og stjórnun. Ég var framleiðslustjóri
í fiskvinnslu, sölumaður matvæla og verkefnisstjóri
hjá Iðntæknistofnun, sérfróð í rækju og blöndun
aukaefna í mat. Svo vann ég við ráðgjöf í fyrirtækjum
og kom að kennslu, mest í Tækniskólanum, þar sem
ég hafði sjálf tekið tvær gráður nokkrum árum áður.
Þannig að þetta eru þekktar slóðir sem ég er komin á,
þótt verkefnin séu önnur og meiri ögrun heldur en
fyrr.“
Hvaða veikara kyn?
Stefanía er fædd og uppalin austur á Héraði, sveita-
stelpa sem gekk í öll útistörf með bræðrum sínum og
lék ekki með barbídúkkur. Hún kom suður til náms
og dagaði að eigin sögn uppi þótt eitthvað hafi hún
líka unnið í frystihúsum á landsbyggðinni. Hún seg-
ist ekki hafa vitað hvað teldist veikara eða sterkara
kynið fyrr en urn tvítugt, aldrei spáð í slíkt. Hún hafi
komist áfram af eigin rammleik, stundað nám sem
hafi á hverjum tíma verið hagnýtt og komið til at-
vinnuviðtala með skotheldan undirbúning. Þess
vegna hafi henni ekki verið hafnað hingað til, hún
hafi samið um sín laun án afsláttar eins og títt sé um
karla. Konur eigi að meta sig að verðleikum og ekki
hika við að sækjast eftir ábyrgð af ótta við að vera
ekki „150 prósent“. Stefanía kveðst ákveðin og
standa á sínu, hún hafi sjálf ekki mætt misrétti vegna
kynferðis og vilji síst beita því gagnvart öðrum,
hvorki karli né konu. „Ég met fólk af hæfni; mennt-
un, reynslu og jafnvel áhugamálum, sem vísbend-
ingu um manngerð þegar metið er hver hentar í við-
komandi starf. Alls ekki út frá kyni eða fjölskyldu-
högum. Síðan treysti ég starfsfólki og er afar sveigj-
anleg, tii dæmis hvað varðar vinnutíma. Mér finnst
sjálfstæði í starfi gott og velti lítið fyrir mér hvenær
verk er unnið, sé það vel gert. En það er ekki gott að
bregðast þessu trausti." Aðspurð segist Stefanía ekki
hugsa mikið um jafnréttismál en hún virðist þó hafa
nokkrar skoðanir á þeim. „Mig langar að sjá mun
fleiri konur í tæknifögum skólans og það gleður mig
þegar konur komast áfram af því einfaldlega að þær
eru færar. Til að mynda auglýsti ég eftir fjármála-
stjóra og þrír hæfustu umsækjendur af þrjátíu reynd-
ust vera konur. Þetta kom bara svona út. í sumar veit
ég að þrjár konur að minnsta kosti hlutu stöður
hæstráðenda mikilvægra stofnana, án tilliti til kyn-