Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1924, Blaðsíða 73

stöku germönsku mála til; hljóðreglur eru þau lög-
mál nefnd, er bessar breytingar hafa farið eftir.
Sæmilega snjall málfræðingur getur nú sýnt frarn á,
hvernig orð í islenzku, engilsaxnesku, gotnesku o. s.
frv. hafl heitið nokkrum hundruðum og jafnvel þús-
undum árum áður en að þetta varð oss kunnugt af
bókmáli eða rúnaristum. Á líkan hátt hafa griskar,
latneskar, slafneskar, keltneskar, o. s. frv. tungur verið
rannsakaðar ítarlega og með því að bera saman þessa
höfuðmálaflokka í Evrópu og Asíu (sanskrít, pali o.
fl.) heflr tekist að sýna fram á skyldleika þeirra og
reynt heflr verið að rekja öli þessi mál aftur í tím-
ann og búa til frummyndir þær, er gætu skýrt allar
þær breytingar, er koma fram í hinum ýmsu málum,
Eftir að málfræðingum hafði tekist að sanna skyld-
leika allra indógermanskra mála, tóku þeir að fást
við ýms Asíumál, svo sem assyrísku, babylonsku, he-
bresku o. fl. og semitíski málaflokkurinn var rann-
sakaður á svipaðan hátt og sá indógermanski. Síðan
hafa menn reynt að bera saman frummál Indóger-
mana, er menn gátu gert sér allglögga hugmynd um
af samanburði Evrópumálanna (og indversku), við
frummál Semíta, og snjöllustu málfræðingar í þessari
grein (eins og Herm. Möller við Kaupmannahafnar-
háskóla) hafa búið til samanburðar-orðabók yflr indó-
germönsk og semitísk mál. Samkvæmt kenningum
þeirra á að vera hægt að sýna fram á frummál þeirr-
ar þjóðar, er mælli eitt sameiginlegt mál áður en
Indógermanir og Semítar klofnuðu. Pessa málaflokka
má aftur bera saman við aðra og svo koll af kolli,
en þegar svo langt er komið, má segja að málfræð-
ingar séu komnir í ógöngur, því að ekkert orð hefir
varðveitst frá þessum elztu tímum, (mörg þúsund-
um ára fyrir Krists burð) og alt er því bygt á sam-
anburði og getgátum. Pótt ekki sé farið aftur í þessa
elztu tírna, kemur margt fyrir í Evrópumálum, sem
erfltt er að skilja og skýra. Má þar til nefna t. d.
(71)