Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1924, Page 76

á þýzku um þessar kenuingar sínar (Japhetitische Stu-
dien zur Sprache und Kultur Eurasiens. I. Berlin —
Stuttgart — Leipzig 1922 (Kohlhammer). Hafa þær
vakið mikla athygli meðal allra málfræðinga og bíða
þeir óþreyjufu lir eftir áframhaldi. A. J.
2. Efni, sem unnin eru lír steinoliu. Flestir munu
kannast við olíufélagið mikla, er nefnist »Standard«.
Forstöðumaður þess er auðmaðurinn mikli, Rocke-
feller. Steinolíuvinnsla þess félags fór svo fram fyrr-
um, að kastað var burt að minnsta kosti þriðjungi
afurðanna, með því að það væri verðlaust. Nú eru
aftur á móti þessar dreggjar notaðar á margvíslegan
hátt til ýmissa hluta, svo að ekki einn dropi fer til
ónýtis. Eitt efnið er nafta, sem áður var ekki skeytt,
en nú eru úr unnar ýmsar tegundir gasolíu, sem
notaðar eru síðan til ýmiss konar iðnaðar, í bifreið-
ir o. fl. vélar. í suður- og vesturhluta Bandaríkja eru
notaðar á þriðja hundr. millj. potta árlega af þessari
gasolíu til upphitunar, enda er hún ódýr mjög; kostaði
1 gallón (4,4 pottar) fyrir ófriðinn 6—8 cents (þ. e.
22—30 aura). Petta nemur árlega 13 millj. króna, sem
fyrr meir var kastað á glæ. í stærri bæjum í Banda-
ríkjum er gasnafta frá Standardfélaginu notað til
styrkingar vatnsgasi, og benzín, sem einnig fellur af
við steinolíuvinnslu, er notað á ýmsan hátt bæði i
iðnaði og í heimahúsum. Öll þessi nákvæma nýting
heflr leitt til þess, að steinolía hefir smám saman
orðið hreinni og betri.
3. Hérar í Fœreyjum. Það eru ekki nema 69 ár síð-
an hérar fluttust til Færeyja. Árið 1854 var það, að
amtrnaður sá, er var í Færeyjum, Dahlerup að nafni,
fekk senda sér þrjá lifandi héra úr Noregi. Peim var
sleppt lausum í stærstu eyjunni, Straumey, og hafa
þaðan dreifzt um allar eyjarnar og tímgazt ákaflega.
Tvennt er það, sem menn hafa einkum veitt athygli
við Færeyjahérana, annað það, að litur þeirra hefir
breytzt, hitt það, að þeir hafa létzt. Fyrstu hérarnir,
(74)