Freyr - 01.10.2004, Blaðsíða 61

Hafís i Hrútafirði vorið 1968. (Ljósm. M. Ó.).
stofnuð 1937. Árið 1965 varyfir-
stjóm tilraunamála og rekstur til-
raunastöðvanna samkvæmt nýj-
um lögum að mestu fluttur til
RALA. Jarðræktardeildin var
með aðstöðu til jarðræktartilrauna
í Kópavogi 1945-1946, síðan á
Úlfarsá 1947-1949 og Varmá í
Mosfellssveit 1950-1962. Þá var
fengið land fyrir jarðræktartil-
raunir á Korpu 1960, sem var
spilda úr landi Korpúlsstaða.
Jafnframt fékk Rannsóknastofn-
unin aðstöðu til tilrauna í Þor-
móðsdal.
Tilraunastöðin á Reykhólum.
Tilraunaráð jarðræktar stofnaði
tilraunastöð á Reykhólum í Reyk-
hólasveit 1947. RALA tók við yf-
irstjóm stöðvarinnar 1965. Til-
raunastöðin var lögð niður 1990.
Tilraunastöðin á Skriðuklaustri.
Tilraunaráð jarðræktar stofnaði
tilraunastöð á Hafursá í Valla-
hreppi árið 1947, en hún var flutt
að Skriðuklaustri í Fljótsdal 1949.
RALA tók við yfirstjóm stöðvar-
innar 1965. Tilraunastöðin var
lögð niður 1990.
Bœndaskólinn á Hvanneyri.
Fljótlega eftir stofnun skólans var
farið að gera ýmsar athuganir og
1922 efldust rannsóknirnar á
notkun áburðar. Árið 1955 hófust
jarðræktartilraunir á Hvanneyri í
stærri stíl en áður hafði verið.
Bændaskólinn á Hólum. Senni-
lega hafa ýmsar athuganir verið
gerðar á skólanum á fyrri hluta 20.
aldar. Jarðræktartilraunir fóru
samfellt fram á Hólum 1956-
1983.
Árið 1923 vom sett jarðræktar-
lög, þar sem lögfest vom ýmis
framlög til jarðræktar, svo sem til
framræslu, sléttunar túna, girð-
inga, bygginga á þurrheyshlöðum,
votheysgryfjum, haughúsum og
safnþróm. Lögunum var síðan
breytt mörgum sinnum. Jarða-
bótastyrkir urðu til þess að efla
túnrækt á tuttugustu öld. Um alda-
mótin 2000 voru styrkimir orðnir
óvemlegir.
Ikreppunni 1930-1940 varmik-
ið atvinnuleysi. Ein af afleiðing-
um kreppunnar var að eftirspum
eftir jarðnæði jókst um tíma,
vegna þess að fólk vildi frekar búa
í sveit og hafa nægan mat en að
vera atvinnulaust í þéttbýli. Lög
um nýbýli voru sett árið 1936, en
í þeim segir markmiðið þeirra sé
að skapa „skilyrði til þess að sem
mest af árlegri fólksfjölgun þjóð-
arinnar eigi kost á að fá býli í
sveitum til ábúðar þar sem land-
búnaður verði stundaður sem að-
alatvinnuvegur.“ Á íyrstu tuttugu
ámm eftir að lögin voru sett voru
byggð 714 nýbýli þar sem búljár-
rækt var aðallega stunduð og 166
eyðijarðir voru endurbyggðar. í
sambandi við stofnun þessara
nýju býla var mikil nýræktun
túna.
Undir lok 19. aldar voru fjórir
bændaskólar stofnaðir á Islandi, í
Ólafsdal 1880, á Hólum 1882, á
Eiðum 1883 og að Hvanneyri
1889. Þessir skólar höfðu veruleg
áhrif á framvindu ræktunarmála.
Þegar miklar breytingar urðu á
tækni í landbúnaði var stofnað til
námskeiða til að kynna búandi
fólki notkun nýjunganna. Rækt-
Altalað á kaffistofunni
Ragnar Ásgeirsson, ráðunaut- inn beið hans bréf frá Stefáni
ur Búnaðarfélags íslands, fór til Vagnssyni á Sauðárkróki með
Parísar nokkru eftir 1950 á veg- eftirfarandi erindi:
um Búnaðarfélagsins. Heimkom-
Undruðust menn a allar lundir
orð og hegðan drengs að norðan.
Héldu um gólf, að Göngu-Hrólfur
gengi, og þótti að slíku fengur.
Egils svip fré Sögueyju
séu þeir I skini bréa.
Stoltir menn og straumar kvenna,
störðu é hann é búlívörðum.
8. tbl. 1981.
Freyr 7-8/2004 - 61 |