Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1928, Page 54

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1928, Page 54
20 TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA Þórðarson var vitsmunamaður og svo sanngjam, að hlutdrægni komst honum livergi nærri. Þó kom hann ekki auga á ritsnilling- inn í Reykholti, svo að heitið gæti. Það má kalla tilviljun, að hann drepur á það, að Snorri ritaði bækur, og ])ó að Sturla lýsi sum- um lítt völdum mönnum, er hann segir frá, eða getur um, verður honum það ekki til tafar að lýsa Snorra, með einu orði. Snorri sjálfur mat snild sína og stærð (ikki meira en það, að hann lét ekki nafn sitt á titilblað bóka sinna, þeirra, er hann setti saman. Ein níðvísa er til um Snorra frá sam- tíð hans, það er eina umsögnin um þennan ódauðlega snilling. En vera má að hann hafi haldið leyndri 'bókagjörð sinni, svo að t. d. morðingjar lians hafi eigi vitað deili á þeim andlega höfð- ingja, sem snakillska þeirra lagði undir. Ilafi svo verið, væri það afsökun þessum mannsmyndar úlfum. Höfðingjaháttur Snorra í rit- liætti vei-ður seint oflofi hlaðinn, hvort sem tilfinningin leggur á hann mælikvarðann, eða honum er skákað með samanburði við aðra. Kaflar í Eddu og gjörvöll Heimskringla sýna tíguleik hans, bæði efnisvalið og svo meðferðin öll á mönnum og atburðum. tJr Eddu vel eg frásögnina um Gjálp tröllkonu, er ætlaði að drekkja Þór með árvextinum. En þann vatnavöxt gerði liún með því móti, að hún stóð tveim megin árinnar ----íEn Þór kastaði steini og' missti eigi marksins. Þessi frá- sögn stingur í istúf við frásögur klámskálda vorra tíma, sem gamna sér að kynfærum, ef hægt er að koma að einliverju gemsi um þau. 0g þó Snorri væri all-breysk- ur í breytni sinni, lét liann ekki konungana velkjast í óhreinindum breyskleikans í frásögn sinni. Hann gengur fram hjá einkamál- um, ef þau eru lítilmótleg’. Eg tek þrjú dæmi úr Heimskringlu, er sýna liöfðingsmót ritháttar lians, og eru þau valin af handahófi svo að segja, en þó valin þannig að gripið er niðri í stuttum frásögn- um, af því að rúmið er takmarkað, sem eg ræð yfir. Fyrsta dæmið greinir frá Þjóðólfi skáldi úr Iívini, er fóstrað hafði einn af sonum Haralds hárfagra og Snæ- fríðar, dóttur Svása jötuns. Kon- ungurinn lagði á hana ofurást, svo að liann sat jafnvel yfir lienni dauðri langa tíma. Spakur öld- ungur opnaði augu konungsins fyrir þeirri vitfirring. En þá lag'ði hann óvirðing á sonu sína og finnurnar. Þjóðólfur fór þá að áegg'jun fóstursonar síns á fund Haralds konungs og lauk upp hugskoti lians með þeim gull-lvkli snilldar og vitsmuna, sem aldrei mun ryðbrenna. Hann talaði stutt við konung og eldd þvílíkt, sem þingmannaefni nú á dögum, er þeir gemsa við háttvirta kjós- endur, eða löggjafar í þingdeild- um. Hann mælti á þessa leið: “Eigi sómir þér konungur að fyr- irlíta sonu þína, því fúsir væru þeir að eiga betra móðerni, ef þú hefðir þeim það fengið.” Nú ef einliver vildi snúaþessu við, þann- ig, að Snorri hafi búið til orðin og lagt þau Þjóðólfi í munn, þá
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.