Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1928, Page 57

HÖFÐINGSHÁTTUR
23
öllum emskum mönnum, þei-m, er
hingað flytja liveiti og hunang,
flúr og klæði; svo viljum vér og-
þakka þeim öllum, er hingað liafa
flutt léreft eða lín, vax eða katla.
Þá menn viljum vér og tilnefna,
sem komnir eru af Orkneyjum eða
íslandi og- alla þá, er flutt liafa í
þet'ta land þa.ð, er eigi má missa,
og þetta land hætist við. En um
þýðverksa menn, er hingað eru
komnir, mikill fjöldi og með stór-
um skipum, og ætla héðan að
flytja smjör eða skreið, er mikil
landeyða er að þeirri brottflutn-
ing, en hér kemur í staðinn vín, er
mönnum hafa tillagst að kaupa,
hvortveggja mínir menn og borg-
armenn eða kaupmenn. Hefir af
því kaupi staðið margt illt, en ekki
gott. Iiafa margir hér týnt sínu
lífi fyrir þessa sök, sumir limun-
um; sumir bera annars kyns ör-
kuml allan aldur sinn, og sumir
svívirðing. Sumir verið barðir
eða særðir, og veldur þessu of-
drykkja. Kann eg þeim suður-
mönnum mikla óþökk fyrir sína
ferð. Og með því að þeir vilji
halda lífinu eða fénu, verði á braut
héðan sem fyrst, og liefur þeirra
erindi orðið oss óþarft og voru
ríki. Þér meguð á minnast, hvað
efni ofdrykkjan er, eða hvers hún
aflar, eða hverju hún týnir. Það
er liið fyrsta, er minnst er að telja.
að sá, er ofdrykkjuna þýðist, þá
fyrirlítur liann allan fjáraflan og
tekur þar í mót ofdrykkjuna og
hennar andvirði, týnir ölly. fénu
og glatar. Því að sá maður, er
áður var fullsæll af fénu, þá verð-
ur liann vesæll og volaður og fá-
tækur, ef hann fyrirlítur. hana
eigi. Sá er annar löstur ofdrykkj-
unnar, að hún týnir öllu minninu,
gleymir og því öllu, er honum er
skyldast að muna. Það er hið
þriðja, að þá girnist liann alla
liina röngu hlutina, hræðist þá
ekki að taka fé með röngu og svo
konur. Sá er hinn fjórði hlutur
ofdrykkjunnar, að hún eggjar
manninn að þola eng'an hlut,
hvorki orð né verk, gjalda öllu í
mót hólfu meira illt en til sé gert,
og þar umfram eggjar liún til þess
að leita lastmæla á þá, er óvaldir
eru. Þessi hlutur fylgir og of-
drykkjunni, að maðurinn þreytir
líkama sinn, sem hann má að þola
vandræði, mæðast af vökunum,
týna blóðinu' í öllum liðunum, og
spilla blóðinu til vaidieilindis og
þarmeð týna allri heilsunni. Og
þá er svo er þunglega komið, að
fyrirfarið er, af ofdrykkju, allri
heilsunni og eigunni, og þar með
vitinu. Þess eggjar liún þá að
fyrirfara því, sem ekki var áður
týnt, en það er sála hans. Þá
eggjar hún þess að vanrækjast
allri siðsemi og réttum boðorðum,
en girnast syndirnar og afhugast
allsvaldanda Guði og öllu hinu
rétta, minnast á engann hlutinn,
þann, er hann liefir gert. Lítið
nú á, ofdrykkjumennirnir, er þér
skiljist frá öllu í senn, ofdrykkj-
unni og' lífinu, hvér þá mun við-
g-rípa sálunni. Minnist nú á,
liversu ólíkt þetta líf er því, er
vera skyldi; því að öllum hlutum
skyldi stilling fylgja ...... Var
þetta mál vel rómað af öllum vitr-
um mönnum og' þótti vel talað.”
Söguritarinn, Karl ábóti, bætir
þessu við. Annars kemur það