Læknablaðið - 15.10.1994, Qupperneq 38

384
LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
voru að hjarta- og öndunarstöðvun í 104 tilfell-
um af 195 (53%), það er á götu úti, í heimahúsi
eða í vinnu. í 44 tilvikum (23%) hófu nærstödd
vitni endurlífgun. í 15 tilfellum af þessum 44
(34%) voru sjúklingar útskrifaðir af sjúkrahúsi
en aðeins 10 af þeim 60 (17%) sjúklingum þar
sem endurlífgunartilraunir biðu komu neyðar-
bíls. Hjá þeim sjúklingum sem útskrifuðust lif-
andi var vitni til staðar í 25 tilvikum af 31
(74%). Vitni voru langoftast til staðarhjá þeim
sjúklingum sem greindust með sleglatif og
sleglahraðslátt í upphafi eða í 59 tilvikum af 81
(73%) en hófu endurlífgun hjá aðeins 25
manns. Af þessunt hópi útskrifuðust 10 sjúk-
lingar. Þrjátíu sjúklingar með rafleysu á upp-
hafsriti höfðu nærstödd vitni að áfallinu. Þar af
hófu nærstaddir endurlífgun hjá átta sjúkling-
um og tveir útskrifuðust lifandi.
Staðsetning lijarta- og öndunarstöðvunar:
Meira en helmingur hjarta- og öndunarstöðv-
unartilfella átti sér stað í heimahúsi, það er 124
eða 64%. Af þeim voru vitni til staðar í 57
tilfellum (46%), 25 sjúklingar nutu grunnend-
urlífgunar og 15 (12%) úr þessum hópi útskrif-
uðust af spítala. Sjúklingar með hjarta- og önd-
unarstöðvun annars staðar, það er í vinnu, í
bíl, úti á götu, eða annars staðar, voru 66
(35%). Vitni voru til staðar hjá 44 sjúklingum
af þeim 66 (67%). Grunnendurlífgun nær-
staddra virðist nær helmingi algengari en í
heimahúsi, eða í 20 tilvikum af 44. I sumurn
tilvikum reyndist þó erfitt fyrir lækni að fá
öruggar upplýsingar um það hvort vitni voru
að hjarta- og öndunarstöðvun og hvort þau
hófu endurlífgun. Sextán af þessum 66 (24%)
lifðu áfallið af og útskrifuðust af sjúkrahúsinu.
Orsök hjarta- og öndunarstöðvunar: Af þess-
um 195 tilfellum var kransæðastífla orsök
hjarta- og öndunarstöðvunar hjá 134 eða í 69%
tilfella. Kransæðastífla var orsök hjarta- og
öndunarstöðvunar hjá nánast öllum sjúkling-
um sem útskrifuðust eða 29 af 31 (94%).
Umræða
Árangur endurlífgana á Reykjavíkursvæð-
inu á tímabilinu 1987-1990 varð sá að 16% allra
sjúklinga með hjarta- og öndunarstöðvun náði
að útskrifast.
Af þeim sjúklingum sem greindust með sleg-
latif/sleglahraðslátt í upphafi voru 25 sem út-
skrifuðust eða 31%. Einungis sex (7%) af þeint
sjúklingum sem voru með rafleysu á upphafs-
riti náðu að útskrifast (mynd 6). Þetta er samt
Fjöldi
Mynd 5. HjartsláttartrufUmir greindar í upphafi hjá 31 sjtik-
lingi sem útskrifaðist.
Þeir sem liföu (
31 l iC
Rafleysa 92 Sleglatif/sleglahraösláftur 81
Mynd 6. Arangur endurlífgana sjúklinga utan sjúkrahúsa
tneð hjarta- og öndunarslöðvun á Reykjavíkursvæðinu 1987-
1990.
heldur hagstæðari útkoma en í flestum öðrum
rannsóknum, bæði í eldri íslenskum rannsókn-
um, svo og erlendum (4,5). Þessi sex tilfelli
voru líka sérstök að því leyti að í öllum tilvik-
um voru vitni að þeim og útkallstími neyðar-
bílsins var óvenju stuttur eða 2,8 mínútur.
Horfur sjúklinga með sleglatif og sleglahrað-
slátt voru marktækt betri en horfur sjúklinga
með annars konar hjartsláttaróreglu
(p<0,001).
Langalgengast er að hjarta- og öndunar-
stöðvun verði í heimahúsi, eða í nær tveimur
þriðju hluta tilfellanna. Hjarta- og öndunar-
stöðvun annars staðar, svo sem á vinnustað
eða úti á götu átti sér stað í aðeins 35% tilvika.
Árangur endurlífgana í heimahúsi er um það
bil helmingi lakari en af endurlífgunartilraun-
um annars staðar. Margar ástæður kunna að