Læknablaðið - 15.06.1997, Qupperneq 103
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
455
Um undirmálslausnir
Árni Björnsson skrifar í
fjórða tölublað Læknablaðsins
um hlutverk aldraðra lækna í
heilbrigðisþjónustunni. Par
kemur meðal annars fram, að
rnenn hafa látið sér detta í hug
að leita til lækna, sem hættir eru
störfum í sérgrein sinni fyrir ald-
urs sakir, og ráða þá til starfa á
landsbyggðinni tímabundið.
f>að er sem sé aftur farið að bera
á heimilislæknaskorti út um
land og þann vanda á að leysa
með því að senda út á land aldr-
aða lækna, ekki endilega aldr-
aða heilsugæslulækna, bara ein-
hverja aldraða lækna.
Árni er efablandinn á þessa
hugmynd en finnst þó að hún
komi til álita til dæmis ef þessir
menn færu á endurmenntunar-
eða upprifjunarnámskeið, það
er tækju eins konar pungapróf í
heimilislækningum. Þá væri til
dæmis hægt að senda þá tvo og
tvo saman „sinn úr hvorri sér-
grein“ (hvaða sérgreinum?).
Mér fannst ég vera kominn
aldarfjórðung aftur í tímann,
þegar ég las þetta. Á þeim tíma
var læknaskortur á landsbyggð-
inni eins og nú. Pá var líka lengi
vel reynt að leysa vandann með
Þegar litið er á ofantalin atr-
iði hljóta allir að sjá að það er til
háborinnar skammar hvernig
ráðið hefur verið í stöður að
undanförnu. Við sjálfir, lækn-
arnir, erum þeir sem draga skal
til ábyrgðar. Læknaskortur er
orðinn alvarlegt vandamál á
landsbyggðinni og okkur ætti að
fara að verða ljóst að við ýtum
undir þá þróun með svona
vinnubrögðum því nú er svo
komið að læknar treysta sér
ekki lengur til að ráða sig út á
undirmálslausnum sem engan
vanda leystu. Málið leystist loks
þegar við eignuðumst heilbrigð-
isráðherra, sem skildi hvar
skórinn kreppti að og gerði upp-
skurð á heilbrigðiskerfinu, þar
sem heimilislækningum var gert
jafn hátt undir höfði og öðrum
sérgreinum. Öllum undirmáls-
lausnum var hafnað.
Árni segir að nýliðun í heimil-
islækningum hafi stöðvast og
gefur í skyn, að vandamálin á
landsbyggðinni stafi af skorti á
heimilislæknum. Þetta er ekki
rétt. Það er til nóg af íslenskum
læknum, sérmenntuðum í heim-
ilislækningum til að manna allar
stöður heilsugæslulækna á ís-
landi. Og mér er sagt að þessir
menn vilji koma til starfa. Það
er hins vegar brotalöm í heil-
brigðiskerfinu og ósamkomulag
um kjör. Ef eldri læknar fara að
gefa kost á sér til starfa úti á
landsbyggðinni undir þessum
kringumstæðum eru þeir að
blanda sér með óviðurkvæmi-
legum hætti inn í ágreining
heilsugæslulækna við heilbrigð-
isyfirvöld og hugsanlega að tefja
fyrir lausn deilunnar.
Þeir sem komnir eru á eftir-
land. Annaðhvort verða þessar
klíkuráðningar stöðvaðar eða
tekið upp nýtt ráðningareyðu-
blað sem ekki felur sannleik-
ann.
P.s. Við viljum taka fram að
gagnrýni okkar beinist ekki
gegn þeim einstaklingum sem
ráðnir voru í ofangreindar stöð-
ur.
27. apríl 1997
Stjórn Læknafélags
Austurlands
launaaldur mega ekki gleyma
því að ákvæðið um aldurshá-
mark opinberra starfsmanna
byggist á því lögmáli lífsins, að
starfshæfnin minnkar með
hækkandi aldri þegar komið er
á efri ár. Og það endar með því
að menn verða vanhæfir til að
gegna störfum sínum, en þó enn
vanhæfari til að gegna þeim
störfum sem þeir hafa ekki sinnt
áður. Skyndinámskeið breytir
þar ekki miklu.
Það er óvirðing við fólkið á
landsbyggðinni og lýsir van-
þekkingu á starfi heimilislækna
þegar farið er að skipa stöður
heilsugæslulækna út um land
læknum á eftirlaunaaldri, sem
ekki hafa stundað þau störf
áður. Við skulum gera okkur
grein fyrir því, að fólkið á lands-
byggðinni er betur sett læknis-
laust en með vanhæfa lækna.
Vanhæfi læknis er hættulegra á
landsbyggðinni en í þéttbýlinu.
Fyrir aldarfjórðungi var í
fyrstu reynt að bæta úr lækna-
skorti dreifbýlisins með undir-
málslausnum. Það var þá afsak-
að með því að engir læknar
fengjust til heimilislækninga og
allra síst út um land. Nú er þessu
ekki til að dreifa. Það er til nóg
af sérmenntuðum heimilislækn-
um sem vilja vinna á íslandi.
Það vantar hins vegar að sam-
komulag náist um kjör og að-
stöðu heilsugæslulækna út um
land. Ef það á að takast þurfa
heilbrigðisyfirvöld að skynja
vandann og leysa hann á fagleg-
an hátt og með reisn eins og gert
var 1973. Eldri læknar mega
hins vegar ekki láta teyma sig út
í að taka þátt í einhvers konar
undirmálslausnum.
Það leysir engan vanda.
Guðmundur Helgi Þórðarson
fyrrverandi heilsugæslulæknir