Læknablaðið : fylgirit - 01.09.1978, Síða 36

II.
18-30 mánuðum eftir áverkann var hluti sjúklingahópsins kallaður til endurtekinnar
röntgenrannsóknar, og nú aðeins teknar þrjár myndir frá hlið:
1. í réttstöðu
2. Háls beygður fram á við.
3. Háls réttur aftur á við.
Þessir hópar voru kallaðir til endurskoðunar og rannsóknin borin saman við hina
fyrri:
1. Þeir sjúklingar, sem höfðu veruleg einkenni 18-30 mánuðum eftir áverkann, alls
22 sjúklingar, en ein kona fellur hér út vegna þungunar.
2. Þeir, sem höfðu stöðuskekkju eða hreyfihindrun við fyrri skoðun, 18 komu af
25 (72%).
3. Þeir, sem við fyrri skoðun svndu engar sjúklegar breytingar, 22 komu af 28
(78%).
Niðurstöður
I. Niðurstöður frumrannsóknarinnar má sjá í aðaldráttum í töflu 1. Taflan sýnir
skiptingu hópsins í aðal greiningaflokka. Aðeins einn sjúklingur er trúlega
með ferska afrifu frá beinnabba (osteophyt).
Á mynd 2 má sjá tíðni hinna einstöku sjúkdómsgreininga.
II. Við endurskoðun 18-30 mánuðum eftir áverkann sást eftirfarandi:
1. Þeir, sem höfðu enn veruleg klinisk einkenni eftir 18-30 mánuöi voru 21, 8
karlar og 13 konur. Við frumskoðun höfðu greinst slitbrevtingar (spondylosis/
spondylarthrosis/osteochondrosis) hjá 9 einstaklingum. Hjá þremur hafði
greinst stöðubreyting eða hreyfihindrum, en hjá níu greindust ekki sjúklegar
breytingar.
Við endurskoðun 18-30 mánuðum eftir áverkann kom í ljós breyting hjá einum
sjúklingi úr þessum hópi, en það var 53 ára karlmaður, sem hafði auknar slit-
breytingar frá fyrri skoðun.
2. Úr hópi þeirra, sem voru með stöðuskekkju og/eða hreyfihindrun komu til endur-
skoðunar 72%. Hjá tveimur sást beinbreyting, þ.e. beinnabbamvndun og hjá
fjórum sást breyting á stöðu eða hreyfigetu, þar af höfðu tveir betri hreyfi-
getu og tveir eðlilegri réttstöðusveigju.
3. Úr hópi þeirra, sem ekki höfðu sjúklegar breytingar við fyrstu skoðun hafði
orðið breyting á beini hjá tveimur. Hér var um að ratóa 34 ára konu, sem var
með væga fleyglögun á C5 og C6 og beinnabbamyndun á þeim liðbolum, og 21 árs
karlmann með svolitla útbungun fram úr efri hluta framkants C5. í baðum
þessum tilvikum hefur sennilega verið um að ræða brot, sem verður þó alls
ekki greint við fyrri rannsókn (mynd 3 og 4).
Þess ber að gæta, að í fyrsta hópi eru einstaklingar, sem einnig eru í hinum
hópunum.
Umræða
Tæknilega séð er röntgenrannsóknin framkvaand eftir viðteknum venjum (4,10,11).
Allir eru sammala um, að nauðsynlegt er að taka hliðarmyndir með háls beygðan
og réttan, til þess að útiloka liðhlaup (luxatio eða subluxatio). Margvíslegir
averkar geta komið fram í hálsi eftir hnykk (3,8). Áverkar eru þó oftast þess
eðlis, að ekki er unnt að greina þá við röntgenrannsókn. Stöðuskekkja og/eða
hreyfihindrun, sem margir leggja mikið upp úr (t.d. 10,11), kom fram hjá 26%
34