Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1996, Qupperneq 24

24
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 34
E-ll. Lýsisneysla eykur lifun músa eftir
sýkingu með Klebsiella pneumoniae
Sigurður Björnsson*, Ingibjörg Harðardóttir**,
Eggert Gunnarsson***, Ásgeir Haraldsson*
Frá Barnaspítala Hringsins Landspítalanum*,
Raunvísindastofnun HÍ**, Tilraunastöð HÍ í
meinafrœði að Keldum***
Inngangur: í norðlægum löndum hefur um ald-
ir lýsi verið talið stuðla að heilbrigði. Faralds-
fræðilegar rannsóknir hafa bent til þess að neysla
lýsis veiti vernd gegn ýmsum sjúkdómum til dæm-
is hjarta- og æðasjúkdómum, astma, sykursýki og
ýmsum sjálfsónæmis-sjúkdómum. Talið er að lýsi
hafi víðtæk áhrif á stýringu ónæmiskerfisins. Nið-
urstöður rannsókna á áhrifum lýsis á lífslíkur í
alvarlegum bakteríusýkingum hafa verið misvís-
andi. Því var þörf meiri rannsókna.
Aðferðir: Þrjátíu NMRI mýs voru aldar á lýsis-
bættu fæði (10% wt) en til samanburðar voru mýs
aldar á venjubundnu eða ólífuolíubættu fæði
(10% wt). Að sex vikum liðnum voru mýsnar
sýktar með l,6xlOE2 cfu af Klebsiella pneumoniae
í vöðva og fylgst með lifun músanna í 120 klukku-
stundir.
Niðurstöður: Eftir 56 klukkustundir voru 93%
músanna sem fengu lýsisbætt fóður lifandi, 68%
músa sem fengu ólífuolíubætt fæði og 40% mús-
anna sem fengu venjubundið fæði. Lifun músa
sem fengu lýsisbætt fæði var 40% eftir 120 klst en
lifun músa sem fengu ólífuolíubætt eða venju-
bundið fæði var 25% og 20%. Lifun músa sem
aldar voru á lýsisbættu fæði var marktækt betri en
viðmiðunarhópa eftir 120 klst (p=0,0034).
Ályktun: Lýsisbætt fæði eykur lifun NMRI
músa eftir sýkingu með Klebsiella pneumoniae.
Við teljum ástæðuna fyrst og fremst vera áhrif
ómega-3 fitusýra á ónæmiskerfið. Enn er þó óljóst
á hvern hátt lýsið virkar. Fyrirhugað er að kanna
nánar áhrif lýsis á ónæmiskerfið og á sýklavöxt.
Einnig hyggjumst við kanna hvort verndandi áhrif
lýsis flytjist frá móður til afkvæmis.
E-12. Svefntruflanir meðal skólabarna í
Reykjavík. Forrannsókn
Kristín Leifsdóttir*, Pe'tur Lúðvígsson*, Ólafur
Mixa**
Frá *Barnaspítala Hringsins Landspítalanum,
**Heilsugœslunni Lágmúla
Inngangur: Svefntruflanir (parasomnias, dys-
somnias) eru vel þekktar meðal barna. Þeim er
gjarnan skipt í flokka eftir því í hvaða huta svefn-
ferils þær koma fram (REM, NREM). Fundist
hafa tengsl milli ákveðinna svefntruflana og ým-
issa taugasjúkdóma, þroskafrávika og geðsjúk-
dóma en svefntruflanir koma einnig fyrir hjá heil-
brigðum börnum. Orsakir svefntruflana eru
óljósar en erfðaþættir skipta máli í mörgum tilvik-
um.
Markmið rannsóknarinnar var að athuga tíðni
einstakra svefntruflana meðal barna á grunn-
skólaaldri í Reykjavík og kanna tengsl þeirra við
ýmsa félags- og persónuleikaþætti svo og við
kvartanir um verki og ýmis önnur endurtekin
sjúkdómseinkenni (periodic syndrome of child-
hood).
Rannsóknin er hluti af stærri spurningalista-
könnun á verkjum og verkjaheilkennum sem nær
til allra grunnskólanema í Reykjavík.
Aðferðir: Aðferðafræði rannsóknarinnar hefur
þegar verið lýst (Pétur Lúðvígsson, Ólafur Mixa,
Læknablaðið 1996; 82/Fylgirit 31). Lýst verður
niðurstöðum forrannsóknar sem framkvæmd var
til undirúnings fyrir aðalrannsókn. Forrannsókn-
in tók til 948 barna í fyrsta til 10. bekk þriggja
grunnskóla í Reykjavík.
Niðurstöður: Svör fengust frá 754 börnum
(svarhlutfall 79%). Þar af svöruðu 156 því játandi
að barnið ætti við svefnvandamál að stríða af
einhverju tagi. Gerð verður grein fyrir tíðni ein-
stakra svefntruflana og tengslum þeirra við fé-
lags- og persónuleikaþætti svo og við verki og
verkjaheilkenni.
Ályktun: Algengi svefntruflana er svipuð og í
sambærilegum erlendum rannsóknum. Marktæk
tengsl fundust milli svefntruflana og námsárang-
urs og svefntruflana og ýmiss konar verkjaheil-
kenna.
E-13. Mænu- og vöðvarýrnun. Nýgengi á
íslandi
Pétur Lúðvígsson*, Elías Ólafsson**
Frá *Barnaspítala Hringsins Landspítalanum,
**taugalœkningadeild Landspítalans
Inngangur: Mænu- og vöðvarýrnun (spinal
muscular atrophy) er arfgengur vöðvahrörnunar-
sjúkdómur í börnum, sem einkennist af vaxandi
máttleysi og vöðvarýrnun í öllum beinagrindar-
vöðvum vegna dauða hreyfifrumna í framhornum
mænu. Sjúkdómurinn hefur þrjár sjúkdóms-
myndir sem eru missvæsnar en þær eru stig I
(Werdnig-Hoffmann sjúkdómur), stig II og stig
III (Kugelberg-Welandersjúkdómur). í alvarleg-
ustu tilfellunum (stig I) leiðir sjúkdómurinn til
dauða á fyrsta ári, en í vægustu tilfellunum (stig
III) byrja einkenni síðar og sjúklingar geta náð
háum aldri, en búa við fötlun. Sjúkdómurinn erf-
ist víkjandi og sami genagalli orsakar allar þrjár
sjúkdómsmyndirnar. Sjúkdómsgenið hefur ný-
lega verið staðsett á litningi 5 (5ql3). Genið stýrir