Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1996, Blaðsíða 60

60
LÆKN ABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 34
KV1772-kv72/67-VRl. Þessar niðurstöður sýna
fram á að stökkbreytingar í amínósýrum 482-511 í
hjúpprótíngeni visnuveiru leiða til breytinga í
mótefnasvari.
E-93. Afleiðingar fíkniefnamisnotkun-
ar. Þáttur annarra geðgreininga
Kristinn Tómasson*, Per Vaglum**
Frá *geðdeild Landspítalans, **Universitetet i
Oslo, Det Medisinske Fakultet
Inngangur: Markmiðin með þessari rannsókn
voru að kanna meðal áfengis- og annarra fíkni-
efnanotenda, sem leita sér meðferðar, samband
afleiðinga fíknarinnar, svo sem slys, slagsmál,
ölvunarakstur, skilnaði og truflun á vinnu við aðr-
ar geðgreiningar sem þessir sjúklingar hafa.
Aðferðir: Geðgreiningar voru gerðar með
hjálp tölvu með greiningaforriti hjá 351 sjúklingi
og þeir spurðir um ofanskráða atburði og tengsl
við fíknisjúkdóminn. Sextán og 28 mánuðum eftir
meðferð voru þeir aftur beðnir að svara hvort
þessir atburðir hefðu endurtekið sig.
Niðurstöður: Þessir atbuðir voru mjög líklegir
til að endurtaka sig sérlega ef bindindi var ekki
náð. Mikil áfengisneysla og fjölfíkn (áhættuhlut-
fall (OR) =2,9) spáðu fyrir slysum hjá körlum.
Fjölfíkn meðal karla (OR=3,9) og fælni meðal
kvenna (OR=9,9) spáðu fyrir um slagsmál. Með-
al áfengissjúklinga sem ekki misnota önnur efni
þá spáðu fælni (OR=4,3) og andfélagslegur per-
sónuleiki fyrir um slagsmál (OR=4,3). Skilnaðir
tengdust fyrst og fremst alvarleika fíknarinnar.
Ölvunarakstur var algengastur hjá þeim sem
höfðu greininguna andfélagslegan persónuleika.
Ályktun: Nauðsynlegt er í meðferð á áfengis-
og öðrum vímuefnasjúklingum að taka tillit til
ofangreindra niðurstaðna með það að markmiði
að reyna að draga úr afleiðingum neyslu. Ljóst er
þó að bindindi er sú leið sem hefur sýnt sig að
draga mest úr þessum afleiðingum og er því mikil-
vægasta markmið áfengismeðferðar.
E-94. Rolandic flogaveiki á íslandi, tíðni
og einkenni
Arnar Ástráðsson*, Elías Ólafsson*, Pétur Lúð-
vígsson**, Hilmar Björgvinsson*
Frá *taugalækningadeild Landspítalans,
**Barnaspitala Hringsins
Inngangur: Rolandic flogaveiki (RF) er algeng
hjá börnum og er jafnvel talið að fimmtungur
flogaveikra barna á aldrinum þriggja til 15 ára séu
með RF. RF einkennist af einföldum staðflogum
(simple partial seizures) sem eiga upptök sín frá
hreyfisvæði (motor cortex) heilans og valda oft
kippum og dofatilfinningu í andliti. Börnin eru
ekki með sjúkdóm í heila af öðru tagi. Flogin eru
algengust í tengslum við svefn og stundum sjást
stórir (grand mal) krampar. Sérkennandi heila-
ritsbreytingar einkenna RF, en það eru skarpar
flogabreytingar yfir miðsvæði heilans. RF er ætt-
gengur sjúkdómur og margt bendir til að um au-
tosomal ríkjandi sjúkdóm með breytilegri sýnd
(penetrance) sé að ræða. Fáar rannsóknir á tíðni
RF í afmörkuðu þýði (defined population) hafa
birst. Við höfum rannasakað tíðni RF á íslandi á
fimm ára tímabili.
Efniviður og aðferðir: Við fórum yfir öll heila-
rit íslenskra barna á aldrinum þriggja til 15 ára,
sem tekin voru á árunum 1986-1990. Við fundum
öll heilarit sem voru með flogabreytingar sam-
rýmanlegar RF. Aflað var upplýsingar um sjúk-
dómseinkenni þessara barna úr sjúkraskrám og
frá læknum viðkomandi. Þau börn sem uppfylltu
heilaritsskilmerki eru vísitilvik (index cases)
rannsóknarinnar.
Niðurstöður: Við fundum 20 einstaklinga með
dæmigerðar heilaritsbreytingar og klínísk ein-
kenni RF. Meðal árlegt nýgengi (average annual
incidence) á íslandi á rannsóknartímanum er því
7,3 börn af 100.000 börnum á aldrinum þriggja til
15 ára. Flest börnin fengu stóra krampa (grand
mal) í tengslum við svefn og mörg voru einnig
með fókal krampa. Börnin voru öll með eðlilega
greind og taugaskoðun eðlileg. Meðalaldur barn-
anna við greiningu var 8,3 ár (spönnun þrjú til 12
ár). í hópnum voru 12 stúlkur og átta drengir.
Könnun á afdrifum þessara barna stendur yfir og
niðurstöður verða kynntar.
Umræða: Þessi rannsókn staðfestir að RF er
algeng tegund flogaveiki á íslandi. Mikilvægt er
að læknar þekki sjúkdóminn og hafi hann í huga
þegar einkenni af þessu tagi birtast hjá börnum.
E-95. Nýgengi algengustu tegunda heila-
bilunar hjá háöldruðum
Ólafur Þór Ævarsson, lngmar Skoog
Frá geðdeild Landspítalans*
Inngangur: Heilabilun er einn stærsti heilbrigð-
isvandi okkar daga. Þekkt er að algengi heilabil-
unar eykst með aldri. Þar sem margar faralds-
fræðilegar rannsóknir á heilabilun eru gerðar á
breiðum aldurshópi þar sem háaldraðir eru fáir,
ríkir óvissa um tíðnina hjá einstaklingum eldri en
85 ára. Þá er dánartíðni há í þessum aldurshópi og
áhrif þess á mælingar á algengi óljós.
I þessari rannsókn er nýgengi heilabilunar hjá
háöldruðum kannað en slíkar rannsóknir eru
sjaldgæfar.