Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1996, Blaðsíða 55

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 34
55
Marghliða aðhvarfsgreining leiðir í ljós að þessi
sambönd haldast þótt tekið sé tillit til bakgrunns-
þátta, ýmissa heilsutengdra venja, samskipta við
foreldra og vini og námsvinnu nemenda.
Þýðing þessara niðurstaðna fyrir starfsfólk
heilsugæslu og foreldra grunnskólanemenda
verður rædd.
E-81. Drápshæfni pencillíns og cef-
tríaxóns gegn pneumókokkum í tvenns
konar sýkingum í músum
Theodór Asgeirsson, Helga Erlendsdóttir, Sigurð-
ur Guðmundsson
Frá sýklafrœðideild Landspítalans, lœknadeild
Hl, lyflœkningadeild Landspítalans
Inngangur: Nýlegar hérlendar rannsóknir
benda til að meðhöndla megi sýkingar utan mið-
taugakerfis af völdum penicillín-ónæmra pneu-
mókokka með pencillíni en með breyttu skömmt-
unarmynstri. í framhaldi þessara niðurstaðna var
ákveðið að kanna dráp og endurvöxt í músalung-
um og músalærum eftir eina gjöf penicillíns og
ceftríaxóns.
Efniviður og aðferðir: Svissneskar albinó-
mýs voru ónæmisbældar með gjöf cyklófosfa-
míðs. Mýsnar voru sýktar í pentóbarbital svæf-
ingu með pneumókokka lausn um nef, sem veldur
lungnabólgu vegna ásvelgingar. Atján klukku-
stundum síðar voru mýsnar meðhöndlaðar með
einum skammti sýklalyfs. Skammtar: penicillín
12,5 mg/kg & lOOmg/kg; ceftríaxón 2 mg/kg & 30
mg/kg. Tveimur klukkustundum fyrir sýklalyfja-
gjöf voru sömu mýs sýktar í léttri etersvæfingu
með pneumókokkalausn í lærvöðva. Músunum
var síðan fórnað á ákveðnum tímapunktum á
næstu 24 stundum, fjórar til sex mýs í senn, lungu
og læri mulin og sáð á agar til talningar.
Niðurstöður: Fyrir penicillín fékkst hámarks-
dráp í lungum eftir 4-10 klst. við báða skammta
(0,82±0,26 log10 við 12,5 mg/kg & 0,85±0,21 log10
við 100 mg/kg), en hraður endurvöxtur eftir það.
Fyrir ceftríaxón 30 mg/kg fékkst hámarksdráp eft-
ir 8-13 klst. (1,5±0,22 log10). Hins vegar var mun
hraðara dráp í lærum, hámarksdráp náðist eftir
2-5 klst. Við hærri lyfjaskammtana var það
0,87±0,42 log10 fyrir penicillín og 1,9±0,25 log10
fyrir ceftríaxón.
Ályktun: Athygli vekur seinkun á drápsvirkni í
lungum við gjöf penicillíns og enn meiri við ceftrí-
axóns. Hugsanlegra orsaka mætti leita í aðgengi
lyfjanna í lungum, prótínbindingu þeirra og þátta
á sýkingarstað eins og gleypifrumur (macropha-
ge), sem trúlega geta hamlað vexti pneumókokka
í lungum. Þessar niðurstöður undirstrika mismun
á virkni sýklalyfja eftir sýkingarstað.
E-82. Lyfhrif penicillíns og ceftríaxóns
gegn pneumókokkum in vitro
Sóley Ömarsdóttir, Viðar Magnússon, Helga Er-
lendsdóttir, Sigurður Guðmundsson
Frá lœknadeild HÍ, sýklafrœðideild og lyflœkn-
ingadeild Landspítalans
Inngangur: Streptococcus pneumoniae er al-
geng orsök ýmissa algengra og alvarlegra sýkinga.
Tíðni penicillínónæmra pneumókokka (PÓP)
hefur farið vaxandi um allan heim og hafa þriðju
kynslóðar cefalóspórín helst verið notuð gegn
þeim. Lyfhrifafræði lýsir samspili lyfs og sýkils og
hefur klínískt gildi tengt skömmtun sýklalyfja.
Aðferðir: Lyfhrif penicillíns og ceftríaxóns in
vitro voru borin saman á næmum (MIC 0,012
mg/ml) og ónæmum (MIC 1,0 mg/ml) pneumó-
kokkastofnum, báðum af hjúpgerð 6B. Athuguð
voru hammörk (MIC), drápshraði við mismun-
andi margfeldi af hammörkum og eftirvirkni
(PAE) við mismunandi lyfjastyrk og verkunar-
lengd lyfs.
Niðurstöður: Dráp beggja lyfja breyttist lítið er
lyfjastyrkur jókst úr 2x í 128xMIC. Meðaldráp
penicillíns (log10 CFU/ml/4 klst) gegn næma stofn-
inum var 50% meira en gegn þeim ónæma og
meðaldráp ceftríaxóns var fimmfalt meira gegn
næma stofninum. Eftirvirkni beggja lyfja lengdist
með auknum lyfjastyrk gegn báðum stofnum til
dæmis lengdist eftirvirkni penicillíns gegn næma
stofninum úr 0,0 klst. í 3,8 klst. við aukningu
styrks lyfsins úr 2 MIC í 8 MIC. Lengingin var
meiri gegn næma stofninum fyrir penicillíns, en
fyrir ceftríaxón var lengingin meiri gegn ónæma
stofninum. Aukin verkunarlengd ceftríaxóns
lengdi eftirvirkni gegn báðum stofnum og reynd-
ist lengingin meiri gegn næma stofninum. Lengri
verkun penicillíns framkallaði lengri eftirvirkni
gegn báðum stofnum en gegn næma stofninum
styttist eftirvirkni á ný eftir að penicillín hafði
verkað í ákveðinn tíma.
Ályktun: Munur á in vitro lyfhrifum penicillíns
og ceftríaxóns gegn næmum og ónæmum pneu-
mókokkum fólst í lægri hammörkum, meira drápi
og lengri eftirvirkni gegn næma stofninum. Eftir
fylgja in vivo rannsóknir sem skera úr um klínískt
notagildi þessara niðurstaðna.
E-83. Eftirvirkni flúkonazóls, ítrakona-
zóls og amphótericíns B
Sigríður Björnsdóttir, Björg Þuríður Magnúsdóttir,
Helga Erlendsdóttir, Sigurður Guðmundsson
Frá lœknadeild HÍ, sýklafrœðideild og lyflœkn-
ingadeild Landspítalans
Inngangur: Flúkonazól (F), ítrakonazól (I)
ásamt amphótericíni B (AMB) eru kjörlyf við