Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1996, Side 30

30
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 34
linga. Sjö sjúklingar fengu aðeins bláæðagræð-
linga, tveir sjúklingar aðeins slagæðagræðlinga en
191 sjúklingur fékk bæði bláæða- og slagæða-
græðlinga.
Niðurstaða: 1) Sjötíu og fimm sjúklingar geng-
ust undir kransæðaaðgerð fyrir hverja 100 þúsund
íbúa á árinu 1995. 2) Dauðsföll fyrir kransæðaað-
gerð í fyrsta sinn var 0,5% og fyrir allan hópinn
1%. Fylgikvillar voru innan eðlilegra marka en
tíðni sýkinga var 5,5%. 3) Fyrir aðgerð höfðu
50% sjúklinga hvikula hjartaöng. Karlmenn voru
82% sjúklinganna og 26% voru 70-79 ára. Árang-
ur aðgerða var góður. 4) Dánartíðni af völdum
kransæðastíflu hefur farið minnkandi á Islandi á
síðasta áratugi. Hluti skýringar á lækkandi dánar-
tíðni er minnkandi vægi áhættuþátta en einnig
hefur bætt meðferð átt stóran þátt og síðast en
ekki síst kransæðaskurðaðgerðir sem fram-
kvæmdar hafa verið með góðum árangri.
E-25. Hlutverk PLC í innri boðkerfum
æðaþels
Anna Helgadóttir, Haraldur Halldórsson, Kristín
Magnúsdóttir, Guðmundur Þorgeirsson
Frá Rannsóknastofu HÍ í lyfjafrœði, lyflœkninga-
deild Landspítalans
Ýmis áverkunarefni örva æðaþelsfrumur til að
mynda prostacýklin. Þekkt er að þegar áverkun-
arefnin bindast viðtökum sínum á æðaþelsfrum-
um örva þau G-prótín sem aftur virkja inósitól
fosfata boðkerfið í gegnum PLCþ. Sýnt hefur
verið fram á í sumum öðrum frumutegundum að
inósitól fosfata boðkerfið er einnig virkjað með
týrósín fosfórun á PLCy. Athugað var hvort
PLCy hefði hlutverki að gegna í boðkerfum æða-
þels. Notað var pervanadat sem er týrósín fosfat-
asa hindri til að auka týrósín fosfórun prótína.
Athugað var hvort þrombín og histamín örvuðu
týrósín fosfórun á PLCy.
Æðaþelsfrumur voru ræktaðar úr bláæðum
naflastrengja þar til þær mynduðu samfellt frumu-
lag. Með því að beita SDS/PAGE, rafflutningi
(western blotting) og greiningu með sértækum
mótefnum fundum við að 5-40uM pervanadats
ollu týrósín fosfórun ýmissa prótína, þar á meðal
PLCy. Pervanadatið örvaði einnig myndun inósi-
tól fosfata og prostacýklíns. Þegar frumur voru
meðhöndlaðar með þrombíni ásamt pervanadati í
litlum skammti fékkst fram meiri inósitól fosfat
svörun og týrósín fosfórun á PLCy heldur en
summan af hvorri örvuninni um sig. Slík samverk-
an sást ekki eftir örvun með histamíni og pervana-
dati.
Þessar niðurstöður sýna að örvun á PLCy með
týrósín fosfórun hafi hlutverki að gegna í innri
boðkerfum æðaþels. Einnig benda niðurstöðurn-
ar til að þrombín, en ekki histamín, virki þessa
boðleið þegar æðaþelsfrumur eru örvaðar til að
mynda prostacýklín.
E-26. Greining meðfæddra hjartagalla
fyrir fæðingu
Hróðmar Helgason*, Reynir Tómas Geirsson**,
Jóhann Heiðar Jóhannsson***
Frá *Barnaspítala Hringsins Landspttalanum,
**kvennadeild Landspítalans, ***Rannsóknar-
stofa HÍ í meinafrœði
Inngangur: Á undanförnum árum hefur verið
unnt að greina alvarlega meðfædda galla fyrir
fæðingu með ómskoðun. Frá árinu 1989 hefur
greining meðfæddra hjartagalla bæst við og leitt
til nýrra valkosta í meðferð alvarlegra hjartagalla.
Tilgangur rannsóknar okkar er að athuga fjölda
og gerðir meðfæddra hjartagalla sem greinst hafa
fyrir fæðingu hérlendis og athuga afdrif fóstr-
anna.
Niðurstöður: Frá árinu 1989 hafa 24 fóstur
greinst með meðfæddan hjartasjúkdóm, 23 með
hjartagalla og eitt með hjartavöðvasjúkdóm. Ald-
ur mæðranna var frá 16 ára til 40 ára (meðalaldur
30±5,6 ár). Fóstrin voru skoðuð á bilinu 18 vikna
til 38 vikna (meðaltal 20,5±3 vikur). Ábendingar
fyrir skoðun á hjarta var að hjá 18 var ófullnægj-
andi fjögurra hólfa sýn eða grunur um hjartagalla
í skimskoðun í 18.-20. viku, fjögur voru skoðuð
vegna hjartsláttartruflana og tvö vegna fjöl-
skyldusögu. Ekkert fóstur var ranglega greint
með hjartagalla. Eitt fóstur sem skoðað var í 38.
viku vegna hjartsláttartruflana reyndist eftir fæð-
ingu vera með mistengdar lungnabláæðar. Fjórt-
án fóstureyðingar voru gerðar, krufning staðfesti
greininguna í þeim tilvikum. Fóstrið með hjarta-
vöðvasjúkdóm lést in utero í 22. viku. Af 23 fóstr-
um með hjartagalla voru þrjú með vægan hjarta-
galla og 20 með alvarlegan galla. Átta fóstur voru
með vanþroskað vinstra hjarta. Sjö gengust undir
fóstureyðingu en það áttunda (greindist í 33.
viku) fæddist eftir 41 viku meðgöngu og lést barn-
ið tveggja mánaða gamalt. Fimm fóstur voru með
flókinn (complex) samsetningargalla og var fóst-
ureyðing gerð í fjórum tilvikum. Tvö fóstur voru
með lokuvísagalla (atrioventricular canal defect)
og við krufningu eftir fóstureyðingu var Downs
heilkenni staðfest. Tvö fóstur voru með op á milli
slegla og eru þau börn bæði lifandi. Sex fóstur
voru með ýmsa aðra galla og eru fjögur þeirra
lifandi (Fallots ferna, tricuspid atresia, þröng
lungnaslagæðarloka, víxlun stóru slagæðanna),
það fimmta, með dextrocardiu dó skömmu eftir